Friday, June 20, 2025
Ο Φρανζ Φανον για τους Εποικους της Αποικιοκρατιας.....
Η γυμνή αλήθεια της αποαποικιοποίησης μας θυμίζει τις καυτές σφαίρες και τα αιματοβαμμένα μαχαίρια που προέρχονται από αυτήν. Γιατί αν ο τελευταίος είναι πρώτος, αυτό θα συμβεί μόνο μετά από μια δολοφονική και αποφασιστική πάλη μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών. Αυτή η επιβεβαιωμένη πρόθεση να τοποθετήσουμε τους τελευταίους στην κορυφή των πραγμάτων και να τους κάνουμε να ανέβουν με ρυθμό (πολύ γρήγορα, λένε μερικοί) τα γνωστά βήματα που χαρακτηρίζουν μια οργανωμένη κοινωνία, μπορεί να θριαμβεύσει μόνο αν χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα για να γυρίσουμε την κλίμακα, συμπεριλαμβανομένης, φυσικά, της βίας.
Δεν αναποδογυρίζεις καμιά κοινωνία, όσο πρωτόγονη κι αν είναι, με ένα τέτοιο πρόγραμμα αν δεν έχεις αποφασίσει από την αρχή, δηλαδή από την πραγματική διατύπωση αυτού του προγράμματος, να ξεπεράσεις όλα τα εμπόδια που θα συναντήσεις με αυτόν τον τρόπο. Ο ντόπιος που αποφασίζει να εφαρμόσει το πρόγραμμα στην πράξη και να γίνει η κινητήρια δύναμη του, είναι έτοιμος για βία ανά πάσα στιγμή. Από τη γέννηση του είναι σαφές ότι αυτός ο στενός κόσμος, σπαρμένος με απαγορεύσεις, μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο με απόλυτη βία.
Ο αποικιακός κόσμος είναι ένας κόσμος χωρισμένος σε διαμερίσματα. Είναι μάλλον περιττό να υπενθυμίσουμε την ύπαρξη γηγενών συνοικιών και Ευρωπαϊκών συνοικιών, σχολείων για ντόπιους και σχολείων για Ευρωπαίους.με τον ίδιο τρόπο δεν χρειάζεται να θυμηθούμε το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Ωστόσο, αν εξετάσουμε προσεκτικά αυτό το σύστημα διαμερισμάτων, θα το κάνουμε
-37-
τουλάχιστον να είναι σε θέση να αποκαλύψει τις γραμμές δύναμης που συνεπάγεται. Αυτή η προσέγγιση στον αποικιακό κόσμο, η τάξη και η γεωγραφική του διάταξη θα μας επιτρέψουν να επισημάνουμε τις γραμμές στις οποίες θα αναδιοργανωθεί μια αποαποικιοποιημένη κοινωνία.
Ο αποικιακός κόσμος είναι ένας κόσμος κομμένος στα δύο. Η διαχωριστική γραμμή, τα σύνορα εμφανίζονται από στρατώνες και αστυνομικά τμήματα. Στις αποικίες είναι ο αστυνομικός και ο στρατιώτης που είναι οι επίσημοι, θεσμοθετημένοι μεσάζοντες, οι εκπρόσωποι του εποίκου και η κυριαρχία του στην καταπίεση. Στις καπιταλιστικές κοινωνίες το εκπαιδευτικό σύστημα, είτε λαϊκό είτε κληρικό, η δομή των ηθικών αντανακλαστικών που μεταβιβάζονται από πατέρα σε γιο, η υποδειγματική εντιμότητα των εργατών στους οποίους δίνεται μετάλλιο μετά από πενήντα χρόνια καλής και πιστής υπηρεσίας, και η αγάπη που πηγάζει από αρμονικές σχέσεις και καλή συμπεριφορά-όλες αυτές οι αισθητικές εκφράσεις σεβασμού για την καθιερωμένη τάξη χρησιμεύουν για να δημιουργήσουν γύρω από το εκμεταλλευόμενο άτομο μια ατμόσφαιρα υποταγής και αναστολής που ελαφρύνει σημαντικά το έργο της αστυνόμευσης. Στις καπιταλιστικές χώρες ένα πλήθος ηθικών δασκάλων, συμβούλων και "μπερδεμένων" διαχωρίζουν τους εκμεταλλευόμενους από αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία. Στις αποικιακές χώρες, αντίθετα, ο αστυνομικός και ο στρατιώτης, με την άμεση παρουσία τους και τη συχνή και άμεση δράση τους, διατηρούν επαφή με τον ντόπιο και τον συμβουλεύουν με τη βοήθεια τουφεκιών και ναπάλμ να μην κουνιέται. Είναι προφανές εδώ ότι οι πράκτορες της κυβέρνησης μιλούν τη γλώσσα της καθαρής δύναμης. Ο μεσάζων δεν ελαφρύνει την καταπίεση, ούτε επιδιώκει να κρύψει την κυριαρχία.τους δείχνει και τους εφαρμόζει με την καθαρή συνείδηση ενός υποστηρικτή της ειρήνης. όμως είναι ο φορέας της βίας στο σπίτι και στο μυαλό των ντόπιων.
Η ζώνη όπου ζουν οι ιθαγενείς δεν είναι συμπληρωματική της ζώνης που κατοικείται από τους εποίκους. Οι δύο ζώνες είναι αντίθετες, αλλά όχι στην υπηρεσία μιας ανώτερης ενότητας. Υπάκουοι στους κανόνες της καθαρής Αριστοτελικής λογικής, και οι δύο
ακολουθήστε την αρχή της αμοιβαίας αποκλειστικότητας. Δεν είναι δυνατή η συνδιαλλαγή, διότι από τους δύο όρους, ο ένας είναι περιττός. Η πόλη των εποίκων είναι μια ισχυρά χτισμένη πόλη, όλα κατασκευασμένα από πέτρα και χάλυβα. Είναι μια πόλη με έντονο φωτισμό, οι δρόμοι είναι καλυμμένοι με άσφαλτο και οι κάδοι απορριμμάτων καταπιούν όλα τα υπολείμματα, αόρατα, άγνωστα και δύσκολα μελετημένα. Τα πόδια του εποίκου δεν είναι ποτέ ορατά, εκτός ίσως από τη θάλασσα. αλλά εκεί δεν είστε ποτέ αρκετά κοντά για να τα δείτε. Τα πόδια του προστατεύονται από ισχυρά παπούτσια αν και οι δρόμοι της πόλης του είναι καθαροί και ομοιόμορφοι, χωρίς τρύπες ή πέτρες. Η πόλη του εποίκου είναι μια καλά τροφοδοτημένη πόλη, μια χαλαρή πόλη.η κοιλιά της είναι πάντα γεμάτη καλά πράγματα. Η πόλη των εποίκων είναι μια πόλη λευκών ανθρώπων, ξένων.
Η πόλη που ανήκει στους αποικισμένους ανθρώπους, ή τουλάχιστον η πατρίδα, το χωριό των νέγρων, η μεδίνα, το καταφύγιο, είναι ένας τόπος κακής φήμης, κατοικημένος από ανθρώπους κακής φήμης. Γεννιούνται εκεί, δεν έχει σημασία πού ή πώς.πεθαίνουν εκεί, δεν έχει σημασία πού, ούτε πώς. Είναι ένας κόσμος χωρίς ευρυχωρία. οι άνδρες ζουν εκεί το ένα πάνω στο άλλο και οι καλύβες τους είναι χτισμένες το ένα πάνω στο άλλο. Η πατρίδα είναι μια πεινασμένη πόλη, πεινασμένη από ψωμί, κρέας, παπούτσια, κάρβουνο, φως. Η πατρίδα είναι ένα σκυμμένο χωριό, μια πόλη στα γόνατά της, μια πόλη που κυλάει στο βούρκο. Είναι μια πόλη αράπηδων και βρώμικων Αράβων. Το βλέμμα που ο ντόπιος στρέφει στην πόλη του εποίκου είναι ένα βλέμμα πόθου, ένα βλέμμα φθόνου.εκφράζει τα όνειρά του για κατοχή-κάθε είδους κατοχή: να καθίσει στο τραπέζι του εποίκου, να κοιμηθεί στο κρεβάτι του εποίκου, με τη σύζυγό του αν είναι δυνατόν. Ο αποικισμένος άνθρωπος είναι ένας ζηλιάρης άνθρωπος. Και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο οικιστής * όταν τα βλέμματά τους συναντιούνται διαπιστώνει πικρά, πάντα σε άμυνα, "θέλουν να πάρουν τη θέση μας." Είναι αλήθεια, γιατί δεν υπάρχει ντόπιος που δεν ονειρεύεται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα να εγκατασταθεί στη θέση του εποίκου.
Αυτός ο κόσμος χωρίζεται σε διαμερίσματα, αυτός ο κόσμος κόβεται
-39-
σε δύο κατοικείται από δύο διαφορετικά είδη. Η πρωτοτυπία του αποικιακού πλαισίου είναι ότι η οικονομική πραγματικότητα, η ανισότητα και η τεράστια διαφορά των τρόπων ζωής δεν έρχονται ποτέ να καλύψουν τις ανθρώπινες πραγματικότητες. Όταν εξετάζετε από κοντά το αποικιακό πλαίσιο, είναι προφανές ότι αυτό που χωρίζει τον κόσμο είναι να ξεκινήσετε με το γεγονός ότι ανήκετε ή δεν ανήκετε σε μια δεδομένη φυλή, ένα δεδομένο είδος. Στις αποικίες η οικονομική υποδομή είναι επίσης μια υπερκατασκευή. Η αιτία είναι η συνέπεια. είσαι πλούσιος επειδή είσαι λευκός, είσαι λευκός επειδή είσαι πλούσιος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η μαρξιστική ανάλυση πρέπει πάντα να είναι ελαφρώς τεντωμένη κάθε φορά που έχουμε να κάνουμε με το αποικιακό πρόβλημα.
Όλα μέχρι και την ίδια τη φύση της προκαπιταλιστικής κοινωνίας, τόσο καλά εξηγημένα από τον Μαρξ, πρέπει εδώ να ξανασκεφτούν. Ο δουλοπάροικος είναι ουσιαστικά διαφορετικός από τον ιππότη, αλλά μια αναφορά στο θεϊκό δικαίωμα είναι απαραίτητη για να νομιμοποιήσει αυτή τη νόμιμη διαφορά. Στις αποικίες, ο αλλοδαπός που προέρχεται από άλλη χώρα επέβαλε την κυριαρχία του με όπλα και μηχανές. Παρά την επιτυχή μεταμόσχευση του, παρά την ιδιοποίησή του, ο άποικος παραμένει ξένος. Δεν είναι ούτε η πράξη της ιδιοκτησίας εργοστασίων, ούτε κτημάτων, ούτε ένα τραπεζικό ισοζύγιο που διακρίνει τις κυβερνώντες τάξεις. Η κυρίαρχη φυλή είναι πρώτα και κύρια εκείνοι που προέρχονται από αλλού, εκείνοι που είναι διαφορετικοί από τους αρχικούς κατοίκους, "οι άλλοι."
Η βία που έχει κυριαρχήσει στην τάξη του αποικιακού κόσμου, η οποία έχει αδιάκοπα τυμπανίσει το ρυθμό για την καταστροφή των εγγενών κοινωνικών μορφών και έχει διαλύσει χωρίς επιφύλαξη τα συστήματα αναφοράς της οικονομίας, τα έθιμα της ενδυμασίας και της εξωτερικής ζωής, αυτή η ίδια βία θα διεκδικηθεί και θα αναληφθεί από τον ντόπιο τη στιγμή που, αποφασίζοντας να ενσωματώσει την ιστορία στο δικό του πρόσωπο, μπαίνει στα απαγορευμένα μέρη. Η καταστροφή του αποικιακού κόσμου είναι πλέον μια διανοητική εικόνα δράσης
-40-
το οποίο είναι πολύ σαφές, πολύ εύκολο να κατανοηθεί και το οποίο μπορεί να υποτεθεί από κάθε ένα από τα άτομα που αποτελούν τους αποικισμένους ανθρώπους.
Η διάλυση του αποικιακού κόσμου δεν σημαίνει ότι μετά την κατάργηση των συνόρων θα δημιουργηθούν γραμμές επικοινωνίας μεταξύ των δύο ζωνών. Η καταστροφή του αποικιακού κόσμου δεν είναι τίποτα περισσότερο και όχι λιγότερο από την κατάργηση μιας ζώνης, την ταφή της στα βάθη της γης ή την εκδίωξή της από τη χώρα.
Η πρόκληση των ιθαγενών στον αποικιακό κόσμο δεν είναι μια ορθολογική αντιπαράθεση απόψεων. Δεν είναι μια πραγματεία για το καθολικό, αλλά η ακατάστατη επιβεβαίωση μιας αρχικής ιδέας που προτάθηκε ως απόλυτη. Ο αποικιακός κόσμος είναι ένας Μανιχαϊκός κόσμος. Δεν αρκεί ο οικιστής να οριοθετήσει φυσικά, δηλαδή με τη βοήθεια του στρατού και της αστυνομικής δύναμης, τον τόπο του ντόπιου. Σαν να δείχνει τον ολοκληρωτικό χαρακτήρα της αποικιακής εκμετάλλευσης ο άποικος ζωγραφίζει τον ντόπιο ως ένα είδος πεμπτουσίας του κακού. * Η μητρική κοινωνία δεν περιγράφεται απλώς ως μια κοινωνία που στερείται αξιών. Δεν αρκεί για τον αποίκη να επιβεβαιώσει ότι αυτές οι αξίες έχουν εξαφανιστεί ή ακόμα καλύτερα δεν υπήρχαν ποτέ στον αποικιακό κόσμο. Ο ντόπιος κηρύσσεται ανυπόφορος στην ηθική * αντιπροσωπεύει όχι μόνο την απουσία αξιών, αλλά και την άρνηση αξιών. Είναι, ας τολμήσουμε να παραδεχτούμε, ο εχθρός των αξιών, και με αυτή την έννοια είναι το απόλυτο κακό. Είναι το διαβρωτικό στοιχείο, καταστρέφοντας όλα όσα τον πλησιάζουν. είναι το παραμορφωτικό στοιχείο, παραμορφώνοντας όλα όσα έχουν να κάνουν με την ομορφιά ή την ηθική.είναι ο θεματοφύλακας των κακόβουλων δυνάμεων, το ασυνείδητο και ανεπανόρθωτο όργανο των τυφλών δυνάμεων. Ο κ. Meyer θα μπορούσε έτσι να δηλώσει σοβαρά στη γαλλική Εθνοσυνέλευση ότι η δημοκρατία δεν πρέπει να εκδιωχθεί επιτρέποντας
ο αλγερινός λαός να γίνει μέρος του. Όλες οι αξίες, στην πραγματικότητα, είναι αμετάκλητα δηλητηριασμένες και άρρωστες μόλις τους επιτραπεί να έρθουν σε επαφή με την αποικισμένη φυλή. Τα έθιμα των αποικισμένων ανθρώπων, οι παραδόσεις τους, οι μύθοι τους-πάνω απ ' όλα, οι μύθοι τους-είναι το ίδιο το σημάδι αυτής της φτώχειας του πνεύματος και της συνταγματικής τους διαφθοράς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να βάλουμε το DDT που καταστρέφει τα παράσιτα, τους φορείς των ασθενειών, στο ίδιο επίπεδο με τη χριστιανική θρησκεία που πολεμά τις εμβρυϊκές αιρέσεις και τα ένστικτα και το κακό που δεν έχει ακόμη γεννηθεί. Η ύφεση του κίτρινου πυρετού και η πρόοδος του Ευαγγελισμού αποτελούν μέρος του ίδιου ισολογισμού. Αλλά τα θριαμβευτικά ανακοινωθέντα από τις αποστολές είναι στην πραγματικότητα μια πηγή πληροφοριών σχετικά με την εμφύτευση ξένων επιρροών στον πυρήνα των αποικισμένων ανθρώπων. Μιλώ για τη χριστιανική θρησκεία και κανείς δεν χρειάζεται να εκπλαγεί. Η Εκκλησία στις αποικίες είναι η εκκλησία των λευκών, η Εκκλησία των ξένων. Δεν καλεί τους ντόπιους στους τρόπους του Θεού αλλά στους τρόπους του λευκού ανθρώπου, του κυρίου, του καταπιεστή. Και όπως γνωρίζουμε, σε αυτό το θέμα πολλοί καλούνται, αλλά λίγοι επιλεγμένοι.
Μερικές φορές αυτός ο Μανιχισμός πηγαίνει στο λογικό του συμπέρασμα και απανθρωποποιεί τον ντόπιο, ή για να μιλήσει απλά, τον μετατρέπει σε ζώο. Στην πραγματικότητα, οι όροι που χρησιμοποιεί ο άποικος όταν αναφέρει τον ιθαγενή είναι ζωολογικοί όροι. Μιλάει για τις Ερπετοειδείς κινήσεις του κίτρινου ανθρώπου, για τη μυρωδιά της γηγενούς συνοικίας, για τα σμήνη αναπαραγωγής, για την ακαθαρσία, για το σπέρμα, για τις χειρονομίες. Όταν ο άποικος προσπαθεί να περιγράψει τον ιθαγενή πλήρως με ακριβείς όρους, αναφέρεται συνεχώς στο κτηνοτροφείο. Ο Ευρωπαίος σπάνια χτυπά σε ένα γραφικό στυλ. αλλά ο ντόπιος, που ξέρει τι είναι στο μυαλό του εποίκου, μαντεύει αμέσως τι σκέφτεται. Αυτές οι ορδές των ζωτικών στατιστικών, αυτές οι υστερικές μάζες, αυτά τα πρόσωπα που στερούνται όλης της ανθρωπότητας, αυτά τα διασταλμένα σώματα που δεν μοιάζουν με τίποτα στη γη, αυτός ο όχλος χωρίς αρχή ή
-42-
τέλος, εκείνα τα παιδιά που φαίνονται να μην ανήκουν σε κανέναν, αυτή η τεμπελιά που απλώνεται στον ήλιο, αυτός ο βλαστικός ρυθμός της ζωής-όλα αυτά αποτελούν μέρος του αποικιακού λεξιλογίου. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ μιλάει για "τα κίτρινα πλήθη" και ο Φρανσουά Μαουριακ για τις μαύρες, καφέ και κίτρινες μάζες που σύντομα θα απελευθερωθούν. Ο ντόπιος τα γνωρίζει όλα αυτά και γελάει με τον εαυτό του κάθε φορά που εντοπίζει μια υπαινιγμό στον κόσμο των ζώων με τα λόγια του άλλου. Γιατί ξέρει ότι δεν είναι ζώο.και ακριβώς τη στιγμή που συνειδητοποιεί την ανθρωπιά του αρχίζει να ακονίζει τα όπλα με τα οποία θα εξασφαλίσει τη νίκη του.
Μόλις ο ντόπιος αρχίσει να τραβάει τα αγκυροβόλια του και να προκαλεί άγχος στον οικιστή, παραδίδεται σε καλοπροαίρετες ψυχές που σε πολιτιστικά συνέδρια του επισημαίνουν την ιδιαιτερότητα και τον πλούτο των δυτικών αξιών. Αλλά κάθε φορά που αναφέρονται οι δυτικές αξίες παράγουν στο ντόπιο ένα είδος σκληρυντικού ή μυϊκού κλειδώματος. Κατά την περίοδο της αποαποικιοποίησης, ο λόγος των ιθαγενών απευθύνεται. Του προσφέρονται καθορισμένες αξίες, του λένε συχνά ότι η αποαποικιοποίηση δεν χρειάζεται να σημαίνει οπισθοδρόμηση, και ότι πρέπει να εμπιστευτεί τις ιδιότητες που είναι καλά δοκιμασμένες, σταθερές και πολύ εκτιμημένες. Αλλά συμβαίνει ότι όταν ο ντόπιος ακούει μια ομιλία για τη δυτική κουλτούρα βγάζει το μαχαίρι του-ή τουλάχιστον βεβαιώνεται ότι είναι εφικτό. Η βία με την οποία επιβεβαιώνεται η υπεροχή των λευκών αξιών και η επιθετικότητα που έχει διαπεράσει τη νίκη αυτών των αξιών πάνω στους τρόπους ζωής και σκέψης του ντόπιου σημαίνει ότι, σε εκδίκηση, ο ντόπιος γελάει με κοροϊδία όταν αναφέρονται δυτικές αξίες μπροστά του. Στο αποικιακό πλαίσιο ο άποικος τελειώνει το έργο του να σπάσει τον ιθαγενή μόνο όταν ο τελευταίος παραδέχεται δυνατά και κατανοητά την υπεροχή των αξιών του λευκού ανθρώπου. Κατά την περίοδο της αποαποικιοποίησης, οι αποικισμένες μάζες χλευάζουν αυτές ακριβώς τις αξίες, τις προσβάλλουν και τις κάνουν εμετό.
-43-
Αυτό το φαινόμενο συνήθως καλύπτεται επειδή, κατά την περίοδο της αποαποικιοποίησης, ορισμένοι αποικισμένοι διανοούμενοι έχουν ξεκινήσει διάλογο με την αστική τάξη της αποικιοκρατικής χώρας. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, ο ιθαγενής πληθυσμός διακρίνεται μόνο ως μια ασαφής μάζα. Οι λίγες αυτόχθονες προσωπικότητες που οι αποικιοκράτες αστοί έχουν γνωρίσει εδώ και εκεί δεν έχουν επαρκή επιρροή σε αυτήν την άμεση διάκριση για να δημιουργήσουν αποχρώσεις. Από την άλλη πλευρά, κατά την περίοδο της απελευθέρωσης, η αποικιοκρατική αστική τάξη αναζητά πυρετωδώς επαφές με την ελίτ και με αυτές τις ελίτ διεξάγεται ο γνωστός διάλογος σχετικά με τις αξίες. Η αποικιοκρατική αστική τάξη, όταν συνειδητοποιεί ότι είναι αδύνατο να διατηρήσει την κυριαρχία της στις αποικιακές χώρες, αποφασίζει να πραγματοποιήσει μια δράση οπισθοφυλακής όσον αφορά τον πολιτισμό, τις αξίες, τις τεχνικές και ούτω καθεξής. Τώρα αυτό που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε είναι ότι η τεράστια πλειοψηφία των αποικισμένων λαών αγνοεί αυτά τα προβλήματα. Για έναν αποικισμένο λαό η πιο ουσιαστική αξία, γιατί η πιο συγκεκριμένη, είναι πρώτα απ 'όλα η γη: η γη που θα τους φέρει ψωμί και, πάνω απ' όλα, αξιοπρέπεια. Αλλά αυτή η αξιοπρέπεια δεν έχει καμία σχέση με την αξιοπρέπεια του ανθρώπινου ατόμου: γιατί αυτό το ανθρώπινο άτομο δεν έχει ακούσει ποτέ να το λέει. Το μόνο που έχει δει ο ντόπιος στη χώρα του είναι ότι μπορούν ελεύθερα να τον συλλάβουν, να τον χτυπήσουν, να τον λιμοκτονήσουν: και κανένας καθηγητής ηθικής, κανένας ιερέας δεν έχει έρθει ποτέ να χτυπηθεί στη θέση του, ούτε να μοιραστεί το ψωμί τους μαζί του. Όσον αφορά τον ντόπιο, η ηθική είναι πολύ συγκεκριμένη.είναι να φιμώσει την περιφρόνηση του εποίκου, να σπάσει την εκθαμβωτική βία του-με μια λέξη, να τον βγάλει από την εικόνα. Η γνωστή αρχή ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι θα απεικονιστεί στις αποικίες από τη στιγμή που ο ιθαγενής ισχυρίζεται ότι είναι ίσος με τον εποίκη. Ένα βήμα περισσότερο, και είναι έτοιμος να πολεμήσει για να είναι περισσότερο από τον εποίκη. Στην πραγματικότητα, έχει ήδη αποφασίσει να τον εκτοξεύσει και να πάρει τη θέση του όπως το βλέπουμε, είναι ένα ολόκληρο υλικό και ηθικό σύμπαν που διαλύεται. Ο διανοούμενος που από την πλευρά του έχει ακολουθήσει τον αποικιοκράτη σε σχέση με την παγκόσμια αφηρημένη θα αγωνιστεί για να μπορέσει ο άποικος και ο ντόπιος να ζήσουν μαζί ειρηνικά σε έναν νέο κόσμο. Αλλά αυτό που δεν βλέπει, ακριβώς επειδή διαποτίζεται από την αποικιοκρατία και όλους τους τρόπους σκέψης της, είναι ότι ο εποίκος, από τη στιγμή που εξαφανίζεται το αποικιακό πλαίσιο, δεν έχει πλέον κανένα ενδιαφέρον να παραμείνει ή να συνυπάρχει. Δεν είναι τυχαίο ότι, ακόμη και πριν από οποιαδήποτε διαπραγμάτευση * μεταξύ της αλγερινής και της γαλλικής κυβέρνησης, η Ευρωπαϊκή μειονότητα που αυτοαποκαλείται "φιλελεύθερη" έχει ήδη καταστήσει σαφή τη θέση της: δεν απαιτεί τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από διπλή υπηκοότητα. Διαχωρίζοντας τους εαυτούς τους με αφηρημένο τρόπο, οι φιλελεύθεροι προσπαθούν να αναγκάσουν τον εποίκη να κάνει ένα πολύ συγκεκριμένο άλμα στο άγνωστο. Ας το παραδεχτούμε, ο οικιστής γνωρίζει πολύ καλά ότι καμία φρασεολογία δεν μπορεί να υποκαταστήσει την πραγματικότητα.
Έτσι ο ντόπιος ανακαλύπτει ότι η ζωή του, η αναπνοή του, η καρδιά του που χτυπάει είναι ίδια με εκείνη του εποίκου. Ανακαλύπτει ότι το δέρμα του εποίκου δεν έχει μεγαλύτερη αξία από το δέρμα ενός ιθαγενούς * και πρέπει να ειπωθεί ότι αυτή η ανακάλυψη κλονίζει τον κόσμο με έναν πολύ απαραίτητο τρόπο. Όλη η νέα, επαναστατική διαβεβαίωση των ιθαγενών πηγάζει από αυτήν. Γιατί αν, στην πραγματικότητα, η ζωή μου αξίζει όσο του εποίκου, η ματιά του δεν με συρρικνώνει ούτε με παγώνει, και η φωνή του δεν με μετατρέπει πλέον σε πέτρα. Στην πραγματικότητα, δεν δίνω δεκάρα γι ' αυτόν. Όχι μόνο η παρουσία του δεν με ενοχλεί πλέον, αλλά ετοιμάζω ήδη τόσο αποτελεσματικές ενέδρες για αυτόν που σύντομα δεν θα υπάρχει διέξοδος παρά αυτή της πτήσης. Am
Έχουμε πει ότι το αποικιακό πλαίσιο χαρακτηρίζεται από τη διχοτόμηση που επιβάλλει σε ολόκληρη την ΠΕΟ-
____________________
* Ο Φανόν γράφει το 1961.-- Τρανς.
-45-
πλε. Η αποαποικιοποίηση ενοποιεί αυτούς τους ανθρώπους με τη ριζοσπαστική απόφαση να αφαιρέσουν από αυτήν την ετερογένεια και ενοποιώντας την σε Εθνική, μερικές φορές φυλετική, βάση. Γνωρίζουμε τα άγρια λόγια των σενεγαλέζων πατριωτών, αναφερόμενοι στους ελιγμούς του προέδρου τους, Σενγκόρ: "έχουμε απαιτήσει να δοθούν οι υψηλότερες θέσεις στους Αφρικανούς * και τώρα ο Σενγκόρ Αφρικανικοποιεί τους Ευρωπαίους."Δηλαδή, ο ντόπιος μπορεί να δει καθαρά και αμέσως αν η αποαποικιοποίηση έχει συμβεί ή όχι, γιατί οι ελάχιστες απαιτήσεις του είναι απλά ότι το τελευταίο θα είναι το πρώτο.
Αλλά ο ντόπιος διανοούμενος φέρνει παραλλαγές σε αυτήν την αναφορά και, στην πραγματικότητα, φαίνεται να έχει καλούς λόγους: ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, τεχνικοί, ειδικοί-όλοι φαίνεται να χρειάζονται. Τώρα, ο συνηθισμένος ιθαγενής ερμηνεύει αυτές τις άδικες προαγωγές ως τόσες πολλές πράξεις σαμποτάζ, και συχνά ακούγεται να δηλώνει: "δεν άξιζε, λοιπόν, να γίνουμε ανεξάρτητοι..."
Στις αποικιακές χώρες όπου έχει λάβει χώρα ένας πραγματικός αγώνας για την ελευθερία, όπου το αίμα του λαού έχει ρέει και όπου η διάρκεια της περιόδου του ένοπλου πολέμου έχει ευνοήσει την οπισθοδρομική αύξηση των διανοουμένων προς βάσεις που στηρίζονται στον λαό, μπορούμε να παρατηρήσουμε μια πραγματική εξάλειψη της υπερκατασκευής που έχτισαν αυτοί οι διανοούμενοι από το αστικό αποικιοκρατικό περιβάλλον. Η αποικιοκρατική μπουρζουαζία, στον ναρκισσιστικό της διάλογο, που εξηγήθηκε από τα μέλη των πανεπιστημίων της, είχε στην πραγματικότητα βαθιά εμφυτεύσει στο μυαλό του αποικισμένου διανοούμενου ότι οι βασικές ιδιότητες παραμένουν αιώνιες παρά όλα τα λάθη που μπορεί να κάνουν οι άνθρωποι: οι βασικές ιδιότητες της Δύσης, φυσικά. Ο γηγενής διανοούμενος αποδέχτηκε την επιρροή αυτών των ιδεών και βαθιά μέσα στον εγκέφαλό του θα μπορούσατε πάντα να βρείτε έναν άγρυπνο φρουρό έτοιμο να υπερασπιστεί το Ελληνο-λατινικό βάθρο. Τώρα συμβαίνει ότι κατά τη διάρκεια του αγώνα για απελευθέρωση, τη στιγμή που ο γηγενής διανοούμενος έρχεται ξανά σε επαφή με τον λαό του, αυτό
ο τεχνητός φρουρός μετατρέπεται σε σκόνη. Όλες οι μεσογειακές αξίες-ο θρίαμβος του ανθρώπινου ατόμου, της διαύγειας και της ομορφιάς-γίνονται άψυχα, άχρωμα μπιχλιμπίδια. Όλες αυτές οι ομιλίες μοιάζουν με συλλογές νεκρών λέξεων.εκείνες οι αξίες που φαινόταν να ανυψώνουν την ψυχή αποκαλύπτονται ως άχρηστες, απλώς και μόνο επειδή δεν έχουν καμία σχέση με τη συγκεκριμένη σύγκρουση στην οποία εμπλέκεται ο λαός.
Ο ατομικισμός είναι ο πρώτος που εξαφανίζεται. Ο ντόπιος διανοούμενος είχε μάθει από τους δασκάλους του ότι το άτομο έπρεπε να εκφραστεί πλήρως. Η αποικιοκρατική αστική τάξη είχε σφυρηλατήσει στο μυαλό των ντόπιων την ιδέα μιας κοινωνίας ατόμων όπου κάθε άτομο κλείνει τον εαυτό του στη δική του υποκειμενικότητα και του οποίου ο μόνος πλούτος είναι η ατομική σκέψη. Τώρα ο ντόπιος που έχει την ευκαιρία να επιστρέψει στους ανθρώπους κατά τη διάρκεια του αγώνα για ελευθερία θα ανακαλύψει την ψευδαίσθηση αυτής της θεωρίας. Οι ίδιες οι μορφές οργάνωσης του αγώνα θα του προτείνουν ένα διαφορετικό λεξιλόγιο. Αδελφός, αδελφή, φίλος - αυτά είναι λόγια που απαγορεύονται από την αποικιοκρατική αστική τάξη, γιατί γι ' αυτούς ο αδελφός μου είναι το πορτοφόλι μου, ο φίλος μου είναι μέρος του σχεδίου μου για να προχωρήσω. Ο ντόπιος διανοούμενος συμμετέχει, σε ένα είδος auto-da-fé, στην καταστροφή όλων των ειδώλων του: εγωισμός, αλληλοκατηγορίες που πηγάζουν από την υπερηφάνεια και η παιδική βλακεία εκείνων που θέλουν πάντα να έχουν τον τελευταίο λόγο. Ένας τέτοιος αποικισμένος διανοούμενος, ξεσκονισμένος από την αποικιακή κουλτούρα, θα ανακαλύψει με τον ίδιο τρόπο την ουσία των συνελεύσεων των χωριών, τη συνοχή των Λαϊκών Επιτροπών και την εξαιρετική καρποφορία των τοπικών συναντήσεων και ομάδων. Στο εξής, τα συμφέροντα του ενός θα είναι τα συμφέροντα όλων, γιατί στην πραγματικότητα όλοι θα ανακαλυφθούν από τα στρατεύματα, όλοι θα σφαγιαστούν-ή όλοι θα σωθούν. Το σύνθημα "προσέξτε τον εαυτό σας", η μέθοδος σωτηρίας του άθεου, απαγορεύεται σε αυτό το πλαίσιο.
Η αυτοκριτική έχει συζητηθεί πολύ αργά, αλλά
λίγοι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι είναι ένας αφρικανικός θεσμός. Είτε στα Τζεμάα * της Βόρειας Αφρικής είτε στις συναντήσεις της Δυτικής Αφρικής, η παράδοση απαιτεί οι διαμάχες που συμβαίνουν σε ένα χωριό να διευθετούνται δημόσια. Είναι κοινοτική αυτοκριτική, φυσικά, και με μια νότα χιούμορ, επειδή όλοι είναι χαλαροί, και επειδή στην τελευταία λύση όλοι θέλουμε τα ίδια πράγματα. Αλλά όσο περισσότερο ο διανοούμενος απορροφά την ατμόσφαιρα των ανθρώπων, τόσο πιο ολοκληρωτικά εγκαταλείπει τις συνήθειες του υπολογισμού, της απρόσκοπτης σιωπής, των διανοητικών επιφυλάξεων και κλονίζει το πνεύμα της απόκρυψης. Και είναι αλήθεια ότι ήδη σε αυτό το επίπεδο μπορούμε να πούμε ότι η κοινότητα θριαμβεύει και ότι διαδίδει το δικό της φως και τη δική της λογική.
Αλλά συμβαίνει μερικές φορές ότι η αποαποικιοποίηση συμβαίνει σε περιοχές που δεν έχουν κλονιστεί επαρκώς από τον αγώνα για απελευθέρωση, και μπορεί να βρεθούν αυτοί οι ίδιοι γνωστοί, έξυπνοι, πανούργοι διανοούμενοι. Βρίσκουμε άθικτους σε αυτούς τους τρόπους και τις μορφές σκέψης που πήραν κατά τη σύνδεσή τους με την αποικιοκρατική αστική τάξη. Κακομαθημένα παιδιά της χθεσινής αποικιοκρατίας και των σημερινών εθνικών κυβερνήσεων, οργανώνουν τη λεηλασία των όποιων εθνικών πόρων υπάρχουν. Χωρίς οίκτο, χρησιμοποιούν τη σημερινή εθνική αγωνία ως μέσο για να προχωρήσουν μέσω συνωμοσίας και νόμιμης ληστείας, μέσω συνδυασμών εισαγωγών-εξαγωγών, εταιρειών περιορισμένης ευθύνης, τυχερών παιχνιδιών στο χρηματιστήριο ή αθέμιτης προώθησης. Επιμένουν στα αιτήματά τους για την εθνικοποίηση του εμπορίου, δηλαδή την κράτηση αγορών και τις συμφέρουσες συμφωνίες μόνο για τους υπηκόους. Όσον αφορά το δόγμα, διακηρύσσουν την επιτακτική ανάγκη εθνικοποίησης της ληστείας του έθνους. Σε αυτή την άνυδρη φάση της εθνικής ζωής, τη λεγόμενη περίοδο λιτότητας, η επιτυχία των λεηλασιών τους είναι γρήγορα να καλέσει τη βία και την οργή του λαού. Γιατί αυτός ο ίδιος λαός, φτωχός αλλά ανεξάρτητος, έρχεται πολύ γρήγορα να αποκτήσει μια κοινωνική συνείδηση στο αφρικανικό και διεθνές πλαίσιο του σήμερα.και αυτό οι μικροί ατομικιστές θα μάθουν γρήγορα.
Για να αφομοιώσει και να βιώσει την κουλτούρα του καταπιεστή, ο ντόπιος έπρεπε να αφήσει ορισμένα από τα πνευματικά του υπάρχοντα σε πιόνι. Αυτές οι υποσχέσεις περιλαμβάνουν την υιοθέτησή του των μορφών σκέψης της αποικιοκρατικής αστικής τάξης. Αυτό είναι πολύ αισθητό στην ανικανότητα του ντόπιου διανοούμενου να διεξάγει μια διμερή συζήτηση.γιατί δεν μπορεί να εξαλείψει τον εαυτό του όταν έρχεται αντιμέτωπος με ένα αντικείμενο ή μια ιδέα. Από την άλλη πλευρά, όταν αρχίζει να αγωνίζεται ανάμεσα στους ανθρώπους, χτυπιέται με θαυμασμό και έκπληξη * κυριολεκτικά αφοπλίζεται από την καλή πίστη και την ειλικρίνειά τους. Ο κίνδυνος που θα τον στοιχειώνει συνεχώς είναι να γίνει το άκριτο στόμα των μαζών. γίνεται ένα είδος ναι-άνθρωπος που γνέφει σύμφωνη γνώμη σε κάθε λέξη που προέρχεται από τον λαό, την οποία ερμηνεύει ως θεωρημένες κρίσεις. Τώρα, ο φέλα, ο άνεργος, ο πεινασμένος ντόπιος δεν διεκδικούν την αλήθεια.δεν λένε ότι αντιπροσωπεύουν την αλήθεια, γιατί είναι η αλήθεια.
Αντικειμενικά, ο διανοούμενος συμπεριφέρεται σε αυτή τη φάση σαν ένας κοινός οπορτουνιστής. Στην πραγματικότητα δεν έχει σταματήσει τους ελιγμούς. Ποτέ δεν τίθεται θέμα απόρριψης ή υποδοχής του από τον λαό. Αυτό που ζητούν είναι απλώς να συγκεντρωθούν όλοι οι πόροι. Η συμπερίληψη του ντόπιου διανοούμενου στην ανοδική άνοδο των μαζών θα διαφοροποιηθεί σε αυτή την περίπτωση από μια περίεργη λατρεία λεπτομέρειας. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι είναι εχθρικοί στην ανάλυση. αντίθετα, τους αρέσει να τους εξηγούνται τα πράγματα, χαίρονται να καταλαβαίνουν μια γραμμή επιχειρημάτων και τους αρέσει να βλέπουν πού πηγαίνουν. Αλλά στην αρχή της σχέσης του με τους ανθρώπους ο ντόπιος
-49-
____________________
ο διανοούμενος υπερτονίζει τις λεπτομέρειες και έτσι ξεχνά ότι η ήττα της αποικιοκρατίας είναι το πραγματικό αντικείμενο του αγώνα. Παρασυρμένος από τις πολυάριθμες πτυχές του αγώνα, τείνει να επικεντρώνεται σε τοπικά καθήκοντα, που εκτελούνται με ενθουσιασμό αλλά σχεδόν πάντα πολύ επίσημα. Δεν βλέπει όλη την κίνηση όλη την ώρα. Εισάγει την ιδέα των ειδικών κλάδων, των εξειδικευμένων λειτουργιών, των τμημάτων μέσα στον τρομερό θραυστήρα πέτρας, την άγρια μηχανή ανάμειξης που είναι μια λαϊκή επανάσταση. Είναι απασχολημένος σε δράση σε ένα συγκεκριμένο μέτωπο, και συμβαίνει να χάνει από τα μάτια του την ενότητα του κινήματος. Έτσι, εάν προκληθεί μια τοπική ήττα, μπορεί κάλλιστα να αμφισβητηθεί και από εκεί να απελπιστεί. Οι άνθρωποι, από την άλλη πλευρά, παίρνουν τη θέση τους από την αρχή στις ευρείες και περιεκτικές θέσεις του ψωμιού και της γης: πώς μπορούμε να αποκτήσουμε τη γη και το ψωμί για φαγητό; Και αυτή η πεισματική άποψη των μαζών, που μπορεί να φαίνεται συρρικνωμένη και περιορισμένη, είναι τελικά ο πιο αξιόλογος και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος διαδικασίας.
Το πρόβλημα της αλήθειας πρέπει επίσης να εξεταστεί. Σε κάθε εποχή, μεταξύ των ανθρώπων, η αλήθεια είναι ιδιοκτησία του Εθνικού σκοπού. Καμία απόλυτη αλήθεια, κανένας λόγος για την αγνότητα της ψυχής, δεν μπορεί να κλονίσει αυτή τη θέση. Οι ιθαγενείς απαντούν στο ζωντανό ψέμα της αποικιακής κατάστασης με ένα ίσο ψέμα. Οι σχέσεις του με τους συμπολίτες του είναι ανοιχτές * είναι τεταμένες και ακατανόητες σε σχέση με τους εποίκους. Η αλήθεια είναι αυτό που βιάζεται για τη διάλυση του αποικιοκρατικού καθεστώτος.είναι αυτό που προωθεί την εμφάνιση του έθνους. είναι το μόνο που προστατεύει τους ντόπιους και καταστρέφει τους ξένους. Σε αυτό το αποικιοκρατικό πλαίσιο δεν υπάρχει αληθινή συμπεριφορά: και το καλό είναι απλά αυτό που είναι κακό για "αυτούς."
Έτσι βλέπουμε ότι ο πρωταρχικός Μανιχισμός που κυβερνούσε την αποικιακή κοινωνία διατηρείται άθικτος κατά την περίοδο της αποαποικιοποίησης. δηλαδή ότι ο άποικος ποτέ δεν παύει να είναι ο εχθρός, ο αντίπαλος, ο εχθρός που πρέπει να ανατραπεί. Ο καταπιεστής, στη δική του σφαίρα, ξεκινά τη διαδικασία, μια διαδικασία κυριαρχίας, εκμετάλλευσης και λεηλασίας, και στην άλλη σφαίρα το κουλουριασμένο, λεηλατημένο πλάσμα που είναι το ντόπιο παρέχει τροφή για τη διαδικασία όσο καλύτερα Μπορεί, τη διαδικασία που κινείται αδιάκοπα από τις όχθες του αποικιακού εδάφους στα παλάτια και τις αποβάθρες της μητρικής χώρας. Σε αυτή την ήρεμη ζώνη η θάλασσα έχει μια λεία επιφάνεια, ο φοίνικας αναδεύεται απαλά στο αεράκι, τα κύματα αγκαλιάζουν τα βότσαλα και οι πρώτες ύλες μεταφέρονται ασταμάτητα, δικαιολογώντας την παρουσία του εποίκου: και όλο αυτό το διάστημα ο ντόπιος, λυγισμένος διπλός, πιο νεκρός παρά ζωντανός, υπάρχει ατελείωτα σε ένα αμετάβλητο όνειρο. Ο άποικος γράφει ιστορία. η ζωή του είναι μια εποχή, μια Οδύσσεια. Είναι η απόλυτη αρχή :" αυτή η γη δημιουργήθηκε από εμάς". είναι η αδιάκοπη αιτία: "αν φύγουμε, όλα χάνονται και η χώρα θα επιστρέψει στον Μεσαίωνα."Πάνω από αυτόν, τα ορμητικά πλάσματα, που σπαταλούνται από πυρετούς, που έχουν εμμονή με τα προγονικά έθιμα, σχηματίζουν ένα σχεδόν ανόργανο υπόβαθρο για τον καινοτόμο δυναμισμό του αποικιακού μερκαντιλισμού.
Ο άποικος γράφει ιστορία και έχει συνείδηση ότι την φτιάχνει. Και επειδή αναφέρεται συνεχώς στην ιστορία της μητρικής του χώρας, δείχνει σαφώς ότι ο ίδιος είναι η επέκταση αυτής της μητρικής χώρας. Έτσι, η ιστορία που γράφει δεν είναι η ιστορία της χώρας που λεηλατεί, αλλά η ιστορία του δικού του έθνους σε σχέση με όλα όσα απομακρύνει, όλα όσα παραβιάζει και λιμοκτονεί.
Η ακινησία στην οποία καταδικάζεται ο ντόπιος μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο εάν ο ντόπιος αποφασίσει να θέσει τέλος στην ιστορία της αποικιοκρατίας-την ιστορία της λεηλασίας-και να δημιουργήσει την ιστορία του έθνους-την ιστορία της αποαποικιοποίησης.
Ένας κόσμος χωρισμένος σε διαμερίσματα, ένας ακίνητος, Μανιχεϊστικός κόσμος, ένας κόσμος αγαλμάτων: το άγαλμα του στρατηγός που πραγματοποίησε την κατάκτηση, το άγαλμα του μηχανικού που έχτισε τη γέφυρα.ένας κόσμος που είναι σίγουρος για τον εαυτό του, ο οποίος συνθλίβει με τις πέτρες του τις πλάτες που ξεφλουδίζονται από μαστίγια: αυτός είναι ο αποικιακός κόσμος. Το απαρτχάιντ είναι απλώς μια μορφή διαίρεσης σε διαμερίσματα του αποικιακού κόσμου. Το πρώτο πράγμα που μαθαίνει ο ντόπιος είναι να παραμείνει στη θέση του και να μην υπερβεί ορισμένα όρια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα όνειρα του ντόπιου είναι πάντα μυϊκής ανδρείας.τα
όνειρά του είναι δράσης και επιθετικότητας. Ονειρεύομαι ότι πηδάω, κολυμπάω, τρέχω, σκαρφαλώνω, ονειρεύομαι ότι ξεσπάω στα γέλια, ότι διασχίζω ένα ποτάμι με ένα βήμα ή ότι με ακολουθεί μια πλημμύρα αυτοκινήτων που δεν με προλαβαίνουν ποτέ. Κατά την περίοδο του αποικισμού, ο ντόπιος δεν σταματά ποτέ να επιτυγχάνει την ελευθερία του από εννέα το βράδυ έως έξι το πρωί.
Ο αποικισμένος άνθρωπος θα εκδηλώσει πρώτα αυτή την επιθετικότητα που έχει κατατεθεί στα οστά του εναντίον του ίδιου του λαού του. Αυτή είναι η περίοδος κατά την οποία οι αράπηδες χτύπησαν ο ένας τον άλλον και η αστυνομία και οι δικαστές δεν ξέρουν προς τα πού να στραφούν όταν αντιμετωπίζουν τα εκπληκτικά κύματα εγκληματικότητας στη Βόρεια Αφρική. Θα δούμε αργότερα πώς πρέπει να κριθεί αυτό το φαινόμενο. * Όταν ο ντόπιος έρχεται αντιμέτωπος με την αποικιακή τάξη των πραγμάτων, διαπιστώνει ότι βρίσκεται σε κατάσταση μόνιμης έντασης. Ο κόσμος του εποίκου είναι ένας εχθρικός κόσμος, ο οποίος απορρίπτει τον ντόπιο, αλλά ταυτόχρονα είναι ένας κόσμος του οποίου ζηλεύει. Έχουμε δει ότι ο ντόπιος δεν παύει ποτέ να ονειρεύεται να βάλει τον εαυτό του στη θέση του εποίκου-όχι να γίνει ο εποίκος αλλά να αντικαταστήσει τον εαυτό του με τον εποίκη. Αυτός ο εχθρικός κόσμος, βαρύς και επιθετικός επειδή αποκρούει τις αποικισμένες μάζες με όλη τη σκληρότητα που είναι ικανός, δεν αντιπροσωπεύει απλώς μια κόλαση από την οποία η ταχύτερη πτήση
πιθανό είναι επιθυμητό, αλλά και ένας παράδεισος κοντά στο χέρι που φυλάσσεται από φοβερούς φύλακες.
Ο ντόπιος είναι πάντα σε εγρήγορση, γιατί αφού μπορεί μόνο να διακρίνει με δυσκολία τα πολλά σύμβολα του αποικιακού κόσμου, δεν είναι ποτέ σίγουρος αν έχει περάσει ή όχι τα σύνορα. Αντιμέτωπος με έναν κόσμο που κυβερνάται από τον εποίκη, ο ντόπιος θεωρείται πάντα ένοχος. Αλλά η ενοχή του ντόπιου δεν είναι ποτέ μια ενοχή που αποδέχεται. είναι μάλλον ένα είδος κατάρας, ένα είδος Δαμόκλειου ξίφους, γιατί, στο εσωτερικό του πνεύμα, ο ντόπιος δεν παραδέχεται καμία κατηγορία. Είναι εξουδετερωμένος αλλά όχι εξημερωμένος. αντιμετωπίζεται ως κατώτερος αλλά δεν είναι πεπεισμένος για την κατωτερότητά του. Περιμένει υπομονετικά μέχρι ο άποικος να ξεφύγει από την επιφυλακή του για να πετάξει εναντίον του. Οι μύες του ντόπιου είναι πάντα τεντωμένοι. Δεν μπορείτε να πείτε ότι είναι τρομοκρατημένος, ή ακόμα και ανήσυχος. Στην πραγματικότητα είναι έτοιμος σε μια στιγμή να ανταλλάξει τον ρόλο του λατομείου με αυτόν του κυνηγού. Ο ντόπιος είναι ένας καταπιεσμένος άνθρωπος του οποίου το μόνιμο όνειρο είναι να γίνει ο διώκτης. Τα σύμβολα της κοινωνικής τάξης-η Αστυνομία,οι σάλπιγγες στους στρατώνες, οι στρατιωτικές παρελάσεις και οι σημαίες που κυματίζουν-είναι ταυτόχρονα ανασταλτικά και διεγερτικά: γιατί δεν μεταφέρουν το μήνυμα "Μην τολμήσεις να κουνηθείς". μάλλον, φωνάζουν "Ετοιμαστείτε να επιτεθείτε." Και, στην πραγματικότητα, αν ο ντόπιος είχε κάποια τάση να κοιμηθεί και να ξεχάσει, ο υψηλός του εποίκου και το άγχος του εποίκου να δοκιμάσει τη δύναμη του αποικιακού συστήματος θα του υπενθύμιζαν σε κάθε στροφή ότι η μεγάλη αναμέτρηση δεν μπορεί να αναβληθεί επ' αόριστον. Αυτή η παρόρμηση να πάρει τη θέση του εποίκου συνεπάγεται μια τονικότητα των μυών όλη την ώρα.και στην πραγματικότητα γνωρίζουμε ότι σε ορισμένες συναισθηματικές συνθήκες η παρουσία ενός εμποδίου τονίζει την τάση προς κίνηση.
Η σχέση εποίκων-ιθαγενών είναι μια μαζική σχέση. Ο άποικος βάζει ωμή δύναμη ενάντια στο βάρος των αριθμών. Είναι εκθεσιαστής. Η ενασχόλησή του με την ασφάλεια τον κάνει να υπενθυμίζει στον ντόπιο δυνατά ότι εκεί μόνος του είναι αφέντης. Ο άποικος διατηρεί ζωντανό στον ντόπιο έναν θυμό τον οποίο στερεί από την έξοδο.ο ντόπιος είναι παγιδευμένος στους στενούς δεσμούς των αλυσίδων της αποικιοκρατίας. Αλλά έχουμε δει ότι εσωτερικά ο οικιστής μπορεί να επιτύχει μόνο μια ψευδο-απολίθωση. Η μυϊκή ένταση των ιθαγενών βρίσκει διέξοδο τακτικά σε αιμοδιψείς εκρήξεις - σε φυλετικούς πολέμους, σε διαμάχες μεταξύ Σεπτ και σε διαμάχες μεταξύ ατόμων.
Όσον αφορά τα άτομα, είναι εμφανής μια θετική άρνηση της κοινής λογικής. Ενώ ο άποικος ή ο αστυνομικός έχει το δικαίωμα τη ζωντανή μέρα να χτυπήσει τον ντόπιο, να τον προσβάλει και να τον κάνει να σέρνεται σε αυτούς, θα δείτε τον ντόπιο να φτάνει για το μαχαίρι του με την παραμικρή εχθρική ή επιθετική ματιά που του ρίχνει ένας άλλος ντόπιος.γιατί η τελευταία λύση του ντόπιου είναι να υπερασπιστεί την προσωπικότητά του έναντι του αδελφού του. Οι φυλετικές διαμάχες χρησιμεύουν μόνο για να διαιωνίσουν παλιές μνησικακίες που είναι θαμμένες βαθιά στη μνήμη. Ρίχνοντας τον εαυτό του με όλη του τη δύναμη στη βεντέτα, ο ντόπιος προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του ότι η αποικιοκρατία δεν υπάρχει, ότι όλα συμβαίνουν όπως πριν, ότι η ιστορία συνεχίζεται. Εδώ στο επίπεδο των κοινοτικών οργανώσεων διακρίνουμε σαφώς τα γνωστά πρότυπα συμπεριφοράς αποφυγής. Είναι σαν η βύθιση σε ένα αδελφικό λουτρό αίματος τους επέτρεψε να αγνοήσουν το εμπόδιο και να αναβάλουν για αργότερα την επιλογή, ωστόσο αναπόφευκτη, η οποία ανοίγει το ζήτημα της ένοπλης αντίστασης στην αποικιοκρατία. Έτσι, η συλλογική αυτοκαταστροφή σε μια πολύ συγκεκριμένη μορφή είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους η μυϊκή ένταση του ντόπιου απελευθερώνεται. Όλα αυτά τα πρότυπα συμπεριφοράς είναι εκείνα του αντανακλαστικού θανάτου όταν αντιμετωπίζουν κίνδυνο, μια αυτοκτονική συμπεριφορά που αποδεικνύει στον εποίκη (του οποίου η ύπαρξη και η κυριαρχία είναι από αυτούς ακόμη πιο δικαιολογημένη) ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι λογικά ανθρώπινα όντα. Με τον ίδιο τρόπο ο ντόπιος καταφέρνει να παρακάμψει τον οικιστή. Η πίστη στο θάνατο αφαιρεί κάθε ευθύνη από τον καταπιεστή * η αιτία των δυστυχιών και της φτώχειας αποδίδεται στον Θεό: αυτός είναι η μοίρα.
-54-
____________________
Η επερχομενη διαλυση των υποδομων του Ισραήλ και η ψυχοσυνθεση ενος εποικου..
Εκτως την Αμερικη και των Ευρωπαιων οι στυλοβατες του Ισραηλ ειναι οι Αραβικες ηγεσιες πρωτιστως η Σ Αραβια και η Αιγυπτος.
Η διαλυση του Ισραηλ θα φερει υποχρεωτικα αλλαγες και σε αυτες τις χωρες. Χωρις τον μπαμπουλα του Ισραηλ δεν θα μπορουν να ελεγχουν την ιδια τους την βαση.
Επι πανω απο μια πενταετια η πιο πλουσια χωρα πολεμαγε τι πιο φτωχη εχει πλακα οτι οι εκφωνητες κατα της αραβικης ανοιξης οτι ταχα ηταν απ την αρχη εως το τελος Αμερικανικη δουλειά πως να εξυγησουν την ανατροπή του καθεστωτος Σαλεχ της Υεμενης μετα απο 33 χρονια και μετα απο εμφυλιο την ανοδο των Ανσαρ Αλλαχ που πολεμανε οχι μονο τους Σιονιστες αλλα και τους κυριους στυλοβατες τους την Σ Αραβια. Φυσικα δεν μιλανε για την Υεμενη μονο για την Αιγυπτο και την Συρια και την Λιβυη....η Λιβυη για παραδειγμα δεν εφαγε ενα Αμερικανο Πρεσβυ αρα η Αραβικη Ανοιξη σαν αμερικανοκινητη σκωτοσε και ενα δικο τους; Μιλαμε παντα για αναλυσεις απ τα Lidl.
3ος ΠΠ; Που πας ρε Καραμητρο;
Οι οπαδοι του Ομπαμια και του Μπιντεν ανα της υφηλιου δηλαδη η ψευτο αριστερα και οι αριστεριστες μας τα επρηξαν την στιγμη που ανελαβε ο Τραμπ την εξουσια οτι βαδίζουμε για τον 3ο ΠΠ και η πολιτικη ολων των προοδευτικων ειναι η αμεση ανατροπη του Τραμπ να αποφυγουμε τον 3ο ΠΠ. Δεν μπορει να εχουμε ενα λευκο ρατσιστη σεξιστη και αντι μεταναστευτικο ιμπεριαλιστη στην εξουσια.
Οργανωσαν πορειες με γυναικες εκαναν φουσκωτα ομοιωματα του Τραμπ πχ στο Λονδινο και τελικα αφου δεν περασαν εν μεσου της ψευτο πανδημιας οργανωσαν ταραχες για ενα μαυρο ναρκοεμπορα για να ριξουν την κυβερνηση. Τελικα τον εριξαν τον Τρομπα με τεραστια εκλογονοθεια και αφου εφυγαν με την ουρα στα σκελια ενα βραδυ απ το Αφγανισταν ανοιξαν ενα νεο καταστροφικο πολεμο με ναζιδια στην Ουκρανια φερνωντας τον πλανητη στα πρόθυρα πυρηνικού πολεμου. Υπηρξε και συγκεκριμενη κοντρα οπου ο Υπουργος Αμυνας αρνηθηκε διαταγες του Μπαιντεν όπου θα γενικευοταν θανασιμα μια κοντρα εως και πυρινικα.
Αυτο που ξεχνουν ολοι να διατυπωσουν ειναι οτι η τελευταια στρατιωτικη επεμβαση των Αμερικλανων με φανταρους ηταν στο Ιρακ σχεδον πριν εικοσι χρονια. Τοτε μας ειχαν παραμυθιασει οτι ηταν Υπερδυναμη οχι απλως Μεγαλη Δυναμη. Ηταν τοσο δυνατη που προφανως ετρωγε χωρες για πρωινο οερα και ξέχωρα οτι το Θρακ
Οταν ηττηθηκαν οι Αμερικλανοι στο Βιετναμ εκαναν μαγκιες το 1979 κατα του Ιραν και το 1983 ειχαν στειλει στρατευματα στο Ελ Σαλβαδορ για την οργανωση του τοτε εμφυλιου. Οταν μπουκαραν στο Ιρακ μια χωρα που επι μια δεκαετια ζουσε σε καθεστως θανατηφόρων κυρωσεων οπου τα παιδια δεν μπορουσαν να εχουν ακομα και γαλα.
Τωρα ενω εχουν ταχα τα καλυτερα οπλα ολου του κοσμου τον καλυτερο στρατο ολου του κοσμου φοβουνται να μπουν σε στρατιωτικη κοντρα με το Ιραν οπως αποδειχθηκε με την Γεμενη οπου ετρεξαν να κλεισουν συμφωνια καταπαυσης πυρων και το παρουσιασαν ως συνηθως σαν υποχωρηση της ...Γεμενης.
Εξεργεση των Παλαιστινιων στη Γαζα
Κυκλοφορησαν και τοτε πολλαπλές φημες οτι εγινε επιτηδες/με συνεργασια των Ισραηλινων και οτι δουλεύαν οι αντιστασιακες ομαδες με τους Σιονιστες για να πετυχουν απο κοινου τον εκτοπισμό του πλυθησμου τους. Απ την αλλη καθε δυο-τρεις μηνες νικαγε ο Νεταναχιου και αποκεφαλιζε την ηγεσία της Χαμας, της Χεσμπολαχ, της Υεμενης και παει λεγοντας. Τον πιεζαν για εκεχυρια και υποχωρουσε αφου ηταν ανθρωπιστης και τον ένοιαζε η επιβιωση των αμαχων Παλαιστινιων.
Αντι πιθανοτητας στρατιωτικης υπεροχης τι μια εφταιγαν τα τουνελ, την αλλη η τρομοκρατικη ιδεολογια της Χαμας αλλά το ουσιωδης ειναι οτι δεν το εβαλαν κατω οι Παλαιστινιοι με λιγα μεσα εφεραν τον κατοχικο στρατο σε τελμα και απογνωση. Και λόγου του τελματος αρχισαν οι αερωλογιες του Τρομπα οτι θα μετατρεψει τη Γαζα σε μια νεα Φλόριντα την ιδια στιγμη που αρχισαν να εεγχουν πληρε τα συσσιτια και να αρχιζουν να κοβουν το φαγητο για να πεθανουν ολοι απ την πεινα.
Η Ψυχοσύνθεση ενος Εποικου
Το Ισραηλ δεν ειναι κανονικη χωρα ουτε πρόκειται ποτε να γινει. Ηταν προγεφύρωμα του Αμερικανικου ιμπεριαλισμου των οταν υιοθετήθηκε το 1949 κατα των Αραβων και της ζωτικης σημασιας πετρελαιων. Το σκυλι που γαυγιζε και βομβαρδιζε οποιον και οποτε γουσταρε.
Οι Παλαιστινιοι ποτε δεν αναγνωρισαν ουτε το διαμελισμο της ιστορικης τους γης ουτε την ιδρυση του Ισραηλ. Εως τη Συμφωνια του Όσλο ηταν υπερ της καταργησης του. Τοτε οι Αμερικανοσιονιστες τους εταξαν ενα κρατος αλλα ποτε δεν δημιουργηθηκε αφου το 45% της Παλαιστηνης ειχε ειδη χαθει. Τωρα εχουν λιγη γη και οποτε βγαλουν και κανα φραγκο περνανε μπουλντόζες και ξεριζωνουν τα δενδρα η απλά κλεβουν τη γη υπο την απειλη στρατιωτων.
Δεν υπαρχει χωρα που απ τη στιγμη που άρχισε σοβαρος απελευθερωτικος πολεμος να μεινουν οι εποικοι εκει χωρις να τα παρατουν.
Υπαρχουν πολλα παραδειγματα στην ιστορια πχ Κένυα, Αλγερια, Ζιμπαμπουε, Ουγκαντα, Ν Αφρικη και παει λεγοντας. Εκει φυσικα που υπερισχυσαν οι εποικοι πχ ΗΠΑ η Αυστραλια οι ντοπιοι ζουσαν σε πολυ πρωτογνωρες σχεσεις. Οι Παλαιστινιοι που εφυγαν με τις αλλεπαλληλες διωξεις των Σιονιστων η πηγαν σε γειτονικες χώρες πχ Ιορδανια, Λιβάνο, Συρια, Κουβέιτ και παντα ειχαν την ιδεα οτι θα κερδισουν πισω τη γη τους και δεν το εβαλαν κατω. Πολεμανε τον Αμερικανικο ιμπεριαλισμο απο τοτε που εγινε παγκοσμια δυναμη δηλαδη στη γεννηση του και απ οτι φαίνεται θα ειναι και στον ταφο του.
Ο εποικος δεν υπαρχει για να ζει υπο καθεστως βομβων, γενικευμενων ταραχων και σε καθε κοντρα επιζητεί την κυριολεκτικη εξαφανιση του αντιπαλου αρα η ψυχοσύνθεση του ειναι όπως ενος θεωτρελου που η φαρμακευτικη αγωγη τελείωσε. Δεν δισταζουν να σκοτώνουν γυναικόπαιδα το επιζητούν για να εκφωβιζουν τον γηγενή πλυθησμο. Ο γκαγκστερισμος ειναι στο DNA τους. Με την πρωτη εμφάνιση οτι κινδυνεύει βρισκει τροπους να την κανει προς τη χωρα προελευσης του. Ειδη εχουμε ακουσει οτι κανα 1-2εκ εχουν φυγει απο Ισραηλ και χρειαστηκε να εισαγουν τριτοκοσμικους να καλυψουν τα κενα.
Οταν διαλυθηκε η Λιβυη οι ξενοι εργατες Κινεζοι Ινδοι κτλ που ειχαν ερθει για τις πετρελαιοπηγες παραμεριζοντας τους ντοπιους την εκαναν με ελαφρα πηδηματακια. Ο γηγγενης πλυθησμος δεν εχει που να παει και προτιμαει η να πεθανει στη χωρα του η να δωση μαχη να την παρει πισω. Βλεπουμε για πρωτη φορα τους Ισραηλινους να τρεχουν να φυγουν οπου φυγει απο ξηρα με βαρκες κτλ. Τα ξενοδοχεια στη Κυπρο τιγκαραν.
Χωρις στρατιωτικες υποδομες και ικανοτητα να χρησιμοποιησουν την αεροπορια τους απ το Ισραηλ πανε να μπλεξουν γειτονικες χωρες οπως Κυπρο και Ελλαδα και οι ρουκεττες του Ιραν φτανουν και ως εκει ...υπαρχει περιπτωση το μορφωμα να φτασει σε τετοιο βαθμο διαλυσης που ουτε οι εποικοι να θελουν να μεινουν αλλα ουτε οι ξενοι που εφεραν....
Ολοι οι Ινδοι διωχτηκαν απ την Ουγκαντα του Ιντι Αμιν Νταντα 80.000
https://en.wikipedia.org/wiki/Expulsion_of_Asians_from_Uganda
800.000 απο 1εκ εφυγαν απο Αλγερια https://en.wikipedia.org/wiki/Pieds-noir
Απο 5.2εκ λευκους στη Ν. Αφρικη εφυγαν εως το 2008 περιπου 800.000 εγραψε το Newsweek https://en.wikipedia.org/wiki/White_flight
Απο 270.000 λευκους στη Ζιμπαμπουε τωρα ειναι λιγοτεροι απο 50.000 σε ενα πλυθησμο 16εκ δηλαδη το 0.14%
Οσες φορες εχω παει στο αεροδρομιο του Ελληνικου απ το 2023 και ειναι πανω απο 12 ειναι τιγκα απο Ισραηλινους...φερνουν εν μεσο πολεμου πολλους τριτοκοσμικους να καλυψουν τα κενα...
https://www.jpr.org.uk/insights/many-are-concerned-about-israelis-leaving-israel-might-they-be-rejuvenating-jewish-life#:~:text=It%27s%20easy%20to%20get%20over,include%20their%20children%20born%20abroad
Σας τα έλεγε ο προφήτης σας παπαγαλάκια/γιουσουφάκια, αλλά εσείς τον γράφατε... Ο Χένρι Κίσινγκερ δήλωσε (25 Σεπτεμβρίου 2012):[/b]
«Σε 10 χρόνια, δεν θα υπάρχει πλέον Ισραήλ»!
https://www.timesofisrael.com/kissinger-staffer-ex-secretary-of-state-didnt-make-no-israel-quote/
Friday, June 13, 2025
Η Ηττα της Δυσης
Από τη Ρωσία με αγάπη: Ομιλία του Emmanuel Todd στη Μόσχα
Ανέβηκε: 09/06/2025
Τελευταία ενημέρωση: 07/06/2025
Η ομιλία έλαβε χώρα στις 23 Απριλίου 2025, στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, με τίτλο «Ανθρωπολογία και στρατηγικός ρεαλισμός στις διεθνείς σχέσεις».
μτφρ. Γερβάσιος Καψάλας

Αντι-ιδεολογικό αυτοπορτρέτο
Θα ξεκινήσω με μια σύντομη παρουσίαση του εαυτού μου, όχι από ναρκισσισμό, αλλά επειδή πολύ συχνά οι άνθρωποι από τη Γαλλία ή από άλλα μέρη που μιλούν για τη Ρωσία με κατανόηση, ή ακόμα και συμπάθεια, έχουν ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό προφίλ. Πολύ συχνά, αυτοί οι άνθρωποι προέρχονται από τη συντηρητική δεξιά ή από τον λαϊκισμό και προβάλλουν μια προκαθορισμένη ιδεολογική εικόνα για τη Ρωσία. Κατά τη γνώμη μου, οι ιδεολογικές τους συμπάθειες είναι κάπως μη ρεαλιστικές και φαντασιακές. Εγώ δεν ανήκω καθόλου σε αυτή την κατηγορία.
Στη Γαλλία, είμαι αυτό που θα αποκαλούσατε αριστερός φιλελεύθερος, θεμελιωδώς προσκολλημένος στη φιλελεύθερη δημοκρατία. Αυτό που με διακρίνει από τους ανθρώπους που είναι προσκολλημένοι στη φιλελεύθερη δημοκρατία είναι ότι, επειδή είμαι κοινωνικός ανθρωπολόγος, επειδή γνωρίζω την ποικιλομορφία του κόσμου μέσω της ανάλυσης των οικογενειακών συστημάτων, έχω μεγάλη ανοχή στις ξένες κουλτούρες και δεν ξεκινώ από την αρχή ότι όλοι πρέπει να μιμούνται τη Δύση. Η τάση να τα ξέρεις όλα είναι ιδιαίτερα παραδοσιακή στο Παρίσι. Πιστεύω ότι κάθε χώρα έχει τη δική της ιστορία, τον πολιτισμό της και την πορεία της.
Πρέπει να παραδεχτώ, ωστόσο, ότι υπάρχει μια συναισθηματική διάσταση, μια πραγματική συμπάθεια για τη Ρωσία, που μπορεί να εξηγεί την ικανότητά μου να ακούω τα επιχειρήματά της στην τρέχουσα γεωπολιτική αντιπαράθεση. Η ανοιχτότητά μου δεν πηγάζει από το τι είναι η Ρωσία σε ιδεολογικό επίπεδο, αλλά από ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης που μας έσωσε από τον ναζισμό. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να το πω, καθώς πλησιάζει η 9η Μαΐου, η ημέρα που γιορτάζεται η νίκη. Τα πρώτα ιστορικά βιβλία που διάβασα, όταν ήμουν 16 ετών, αφορούσαν τον πόλεμο του Κόκκινου Στρατού κατά του ναζισμού. Νιώθω ότι έχω ένα χρέος που πρέπει να τιμήσω.
Θα προσθέσω ότι γνωρίζω ότι η Ρωσία βγήκε από τον κομμουνισμό με τις δικές της δυνάμεις, με τις δικές της προσπάθειες, και ότι υπέφερε ασύλληπτα κατά τη μεταβατική περίοδο. Πιστεύω ότι ο αμυντικός πόλεμος στον οποίο η Δύση έσπρωξε τη Ρωσία, μετά από όλα αυτά τα δεινά, την ώρα που μόλις άρχιζε να ξαναστέκεται στα πόδια της, αποτελεί ηθική αποτυχία της Δύσης. Τόσο για την ιδεολογική, ή μάλλον συναισθηματική, διάσταση. Όσο για τα υπόλοιπα, δεν είμαι ιδεολόγος, δεν έχω πρόγραμμα για την ανθρωπότητα, είμαι ιστορικός, κοινωνικός ανθρωπολόγος, θεωρώ τον εαυτό μου επιστήμονα και ό,τι μπορώ να προσφέρω στην κατανόηση του κόσμου και ιδίως της γεωπολιτικής προέρχεται ουσιαστικά από τις επαγγελματικές μου δεξιότητες.
Ανθρωπολογία και πολιτική
Σπούδασα ιστορία και ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge στην Αγγλία. Ο επιβλέπων της διατριβής μου ονομαζόταν Peter Laslett. Είχε ανακαλύψει ότι η αγγλική οικογένεια του 17ου αιώνα ήταν απλή, πυρηνική και ατομικιστική. Τα παιδιά της έπρεπε να διασκορπίζονται πολύ νωρίς. Στη συνέχεια, στο Cambridge, είχα ως εσωτερικό εξεταστή της διατριβής μου έναν άλλο μεγάλο Βρετανό ιστορικό, ο οποίος είναι ακόμα ζωντανός, τον Alan Macfarlane. Είχε καταλάβει ότι υπήρχε μια σύνδεση μεταξύ του πολιτικού και οικονομικού ατομικισμού των Βρετανών (και επομένως των Αγγλοσαξόνων γενικά) και της πυρηνικής οικογένειας που είχε εντοπίσει ο Peter Laslett στο παρελθόν της Αγγλίας.
Είμαι μαθητής αυτών των δύο μεγάλων Βρετανών ιστορικών. Βασικά, γενίκευσα την υπόθεση του Macfarlane. Συνειδητοποίησα ότι ο χάρτης του κομμουνισμού στην ακμή του, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1970, έμοιαζε πολύ με τον χάρτη ενός οικογενειακού συστήματος που ονομάζω κοινοτικό (άλλοι το έχουν ονομάσει πατριαρχική οικογένεια ή κοινή οικογένεια), ένα οικογενειακό σύστημα που είναι κατά κάποιον τρόπο το αντίθετο του βρετανικού οικογενειακού συστήματος. Πάρτε για παράδειγμα τη ρωσική αγροτική οικογένεια. Δεν είμαι ειδικός στη Ρωσία, αυτό που ξέρω για τη Ρωσία είναι οι κατάλογοι με τα ονόματα των κατοίκων του 19ου αιώνα, που περιγράφουν τις ρωσικές αγροτικές οικογένειες. Αυτές δεν ήταν, όπως οι αγγλικές αγροτικές οικογένειες του 17ου αιώνα, μικρές πυρηνικές οικογένειες (πατέρας, μητέρα, παιδιά), αλλά τεράστια νοικοκυριά με έναν άνδρα, τη σύζυγό του, τους γιους του, τις συζύγους των γιων του και τα εγγόνια του. Αυτό το σύστημα ήταν πατριαρχικό, επειδή οι οικογένειες αντάλλασσαν τις γυναίκες τους για να τις κάνουν συζύγους. Η κοινοτική οικογένεια συναντάται στην Κίνα, το Βιετνάμ, τη Σερβία και την κεντρική Ιταλία, μια περιοχή που ψήφισε κομμουνιστικά. Μία από τις ιδιαιτερότητες της ρωσικής κοινοτικής οικογένειας ήταν ότι διατηρούσε υψηλό κύρος για τις γυναίκες, επειδή είχε εμφανιστεί πρόσφατα.
Η ρωσική κοινοτική οικογένεια εμφανίστηκε μεταξύ του 16ου και του 18ου αιώνα. Η κινεζική κοινοτική οικογένεια εμφανίστηκε πριν από την αρχή της Κοινής Εποχής. Η κοινοτική οικογένεια της Ρωσίας υπήρχε για μερικούς αιώνες, ενώ η κοινοτική οικογένεια της Κίνας για δύο χιλιετίες.
Αυτά τα παραδείγματα αποκαλύπτουν την αντίληψή μου για τον κόσμο. Δεν βλέπω έναν αφηρημένο κόσμο, αλλά έναν κόσμο στον οποίο κάθε μεγάλη χώρα, κάθε μικρή χώρα, είχε μια συγκεκριμένη αγροτική οικογενειακή δομή, μια δομή που εξακολουθεί να εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τη σημερινή συμπεριφορά της.
Μπορώ να δώσω και άλλα παραδείγματα. Η Ιαπωνία και η Γερμανία, που είναι τόσο παρόμοιες από βιομηχανική άποψη και ως προς τις αντιλήψεις τους για την ιεραρχία, έχουν επίσης μια κοινή οικογενειακή δομή, διαφορετική από τους τύπους της πυρηνικής και της κοινοτικής οικογένειας, την οικογένεια με κορμό, την οποία δεν θα συζητήσω σε αυτή την ομιλία.
Αν κοιτάξετε τα μέσα ενημέρωσης σήμερα, οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί μιλούν για τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βλαντίμιρ Πούτιν σαν να είναι οι θεμελιώδεις παράγοντες της ιστορίας, ή ακόμα και οι άνθρωποι που διαμορφώνουν την κοινωνία τους. Εγώ τους βλέπω κυρίως ως εκφράσεις εθνικών πολιτισμών, οι οποίοι μπορούν να είναι επεκτεινόμενοι, σταθεροί ή παρακμάζοντες.
Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ένα πράγμα σχετικά με τη φήμη μου. Το 95% της ζωής μου ως ερευνητής έχει αφιερωθεί στην ανάλυση των οικογενειακών δομών, ένα θέμα για το οποίο έχω γράψει βιβλία 500 έως 700 σελίδων. Αλλά δεν είναι αυτό για το οποίο είμαι πιο γνωστός στον κόσμο. Είμαι γνωστός για τρία γεωπολιτικά δοκίμια στα οποία χρησιμοποίησα τις γνώσεις μου από αυτό το ανθρωπολογικό υπόβαθρο για να κατανοήσω τι συνέβαινε.
Το 1976, δημοσίευσα το βιβλίο «Η τελική πτώση: ένα δοκίμιο για την αποσύνθεση της σοβιετικής σφαίρας», στο οποίο προέβλεψα την κατάρρευση του κομμουνισμού. Η πτώση του ποσοστού γονιμότητας των Ρωσίδων έδειξε ότι οι Ρώσοι ήταν άνθρωποι όπως όλοι οι άλλοι, σε διαδικασία εκσυγχρονισμού, και ότι ο κομμουνισμός δεν είχε δημιουργήσει κανένα homo sovieticus. Πάνω απ’ όλα, είχα εντοπίσει αύξηση της παιδικής θνησιμότητας μεταξύ 1970 και 1974 στη Ρωσία και την Ουκρανία.
Η αύξηση της θνησιμότητας μεταξύ των παιδιών κάτω του ενός έτους έδειξε ότι το σύστημα είχε αρχίσει να καταρρέει. Έγραψα το πρώτο μου βιβλίο πολύ νέος, όταν ήμουν 25 ετών, και έπρεπε να περιμένω περίπου 15 χρόνια για να επαληθευτεί η πρόβλεψή μου.
Το 2002, έγραψα ένα δεύτερο γεωπολιτικό βιβλίο, After the Empire: The Breakdown of the American Order (Μετά την αυτοκρατορία: Η κατάρρευση της αμερικανικής τάξης), σε μια εποχή που όλοι μιλούσαν για την υπερδύναμη των ΗΠΑ. Μας έλεγαν ότι η Αμερική θα κυριαρχούσε στον κόσμο για αόριστο χρονικό διάστημα, σε έναν μονοπολικό κόσμο. Εγώ έλεγα το αντίθετο: όχι, ο κόσμος είναι πολύ μεγάλος, η σχετική οικονομική δύναμη της Αμερικής μειώνεται και η Αμερική δεν θα είναι σε θέση να ελέγξει αυτόν τον κόσμο. Αυτό αποδείχθηκε αληθινό. Στο After the Empire, υπάρχει μια ιδιαίτερα σωστή πρόβλεψη που εκπλήσσει ακόμη και εμένα. Ένα κεφάλαιο ονομάζεται «Η επιστροφή της Ρωσίας». Σε αυτό, προβλέπω την επιστροφή της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης, αλλά με βάση πολύ λίγα στοιχεία. Είχα παρατηρήσει μόνο την επανάληψη της πτώσης της παιδικής θνησιμότητας (μεταξύ 1993 και 1999, μετά από αύξηση μεταξύ 1990 και 1993). Αλλά ήξερα ενστικτωδώς ότι το κοινοτικό πολιτισμικό υπόβαθρο της Ρωσίας, που είχε γεννήσει τον κομμουνισμό σε μια μεταβατική φάση, θα επιβίωνε της περιόδου αναρχίας της δεκαετίας του 1990 και ότι αποτελούσε μια σταθερή δομή που θα επέτρεπε την ανοικοδόμηση.
Υπάρχει όμως ένα τεράστιο λάθος σε αυτό το βιβλίο: προβλέπω σε αυτό ένα αυτόνομο πεπρωμένο για τη Δυτική Ευρώπη. Και υπάρχει μια παράλειψη: δεν αναφέρω την Κίνα.
Αυτό με φέρνει στο τελευταίο μου γεωπολιτικό βιβλίο, που πιστεύω ότι θα είναι το τελευταίο μου, La Défaite de l’Occident (Η ήττα της Δύσης). Για να μιλήσω για αυτό το βιβλίο βρίσκομαι εδώ στη Μόσχα. Προβλέπει ότι, στη γεωπολιτική αντιπαράθεση που άνοιξε με την είσοδο του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία, η Δύση θα υποστεί ήττα. Για άλλη μια φορά, εμφανίζομαι σε αντίθεση με την γενική άποψη της χώρας μου, ή της πλευράς μου, δεδομένου ότι είμαι Δυτικός. Θα ξεκινήσω εξηγώντας γιατί μου ήταν εύκολο να γράψω αυτό το βιβλίο, αλλά στη συνέχεια θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί, τώρα που η ήττα της Δύσης φαίνεται βέβαιη, μου είναι πολύ πιο δύσκολο να εξηγήσω βραχυπρόθεσμα τη διαδικασία αποσύνθεσης της Δύσης, ενώ εξακολουθώ να μπορώ να κάνω μια μακροπρόθεσμη πρόβλεψη για τη συνέχιση της παρακμής των ΗΠΑ.
Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής: περνάμε από την ήττα στην αποσύνθεση. Αυτό που με κάνει επιφυλακτικό είναι η εμπειρία μου από την κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος. Είχα προβλέψει αυτή την κατάρρευση, αλλά πρέπει να παραδεχτώ ότι, όταν το σοβιετικό σύστημα κατέρρευσε, δεν μπόρεσα να προβλέψω την έκταση της αποσύνθεσης και το επίπεδο των δεινών που αυτή η αποσύνθεση θα επέφερε στη Ρωσία.
Δεν είχα καταλάβει ότι ο κομμουνισμός δεν ήταν μόνο μια οικονομική οργάνωση, αλλά και μια πεποίθηση, μια σχεδόν θρησκεία, που δομούσε την κοινωνική ζωή στη Ρωσία και τη Σοβιετική Ένωση. Η αποσύνδεση των πεποιθήσεων θα οδηγούσε σε μια ψυχολογική αποδιοργάνωση που θα ξεπερνούσε κατά πολύ την οικονομική αποδιοργάνωση. Σήμερα, στη Δύση, φτάνουμε σε μια παρόμοια κατάσταση. Αυτό που βιώνουμε δεν είναι απλώς μια στρατιωτική και οικονομική αποτυχία, αλλά μια αποσύνθεση των πεποιθήσεων που οργάνωσαν την κοινωνική ζωή στη Δύση για αρκετές δεκαετίες.
Από την ήττα στην αποσύνθεση
Θυμάμαι πολύ καλά το πλαίσιο στο οποίο έγραψα το βιβλίο «Η ήττα της Δύσης». Ήμουν στο μικρό μου σπίτι στη Βρετάνη το καλοκαίρι του 2023.
Οι δημοσιογράφοι στη Γαλλία και αλλού ενθουσιάζονταν σχολιάζοντας τις (φανταστικές) «επιτυχίες» της αντεπίθεσης της Ουκρανίας. Θυμάμαι καθαρά τον εαυτό μου να γράφει ήρεμα: «Η ήττα της Δύσης είναι βέβαιη». Δεν είχα κανένα πρόβλημα με αυτό. Από την άλλη πλευρά, όταν μιλάω σήμερα για αποδιοργάνωση, υιοθετώ μια στάση ταπεινότητας απέναντι στα γεγονότα. Η συμπεριφορά του Τραμπ είναι μια σκηνοθεσία της αβεβαιότητας. Η πολεμοχαρής διάθεση των Ευρωπαίων που έχασαν τον πόλεμο μαζί με τους Αμερικανούς και τώρα μιλούν για νίκη χωρίς τους Αμερικανούς είναι πραγματικά εκπληκτική.
Αυτό είναι το παρόν. Τα βραχυπρόθεσμα γεγονότα είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν. Από την άλλη πλευρά, το μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο μέλλον στη Δύση, και ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, μου φαίνεται πιο προσιτό στην κατανόηση και την πρόβλεψη -χωρίς βεβαιότητα, φυσικά. Πολύ νωρίς, το 2002, είχα μια θετική μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη άποψη για τη Ρωσία, όπως είπα. Σήμερα, όμως, έχω μια πολύ αρνητική μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη άποψη για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό που βιώνουμε είναι μόνο η αρχή της πτώσης των Ηνωμένων Πολιτειών και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να δούμε ακόμα πιο δραματικά πράγματα.
Η ήττα της Δύσης: Μια εύκολη πρόβλεψη
Θα ξεκινήσω υπενθυμίζοντας το μοντέλο του βιβλίου «Η ήττα της Δύσης». Το βιβλίο αυτό έχει εκδοθεί, αν και όχι ακόμη στα αγγλικά, και ο καθένας μπορεί να διαβάσει το περιεχόμενό του. Θα εξηγήσω γιατί ήταν σχετικά εύκολο να φανταστεί κανείς αυτή την ήττα. Στα χρόνια που προηγήθηκαν, είχα ήδη αναλύσει εκτενώς την επιστροφή της Ρωσίας στη σταθερότητα.
Δεν ζούσα στη δυτική φαντασίωση ενός τερατώδους καθεστώτος Πούτιν, με τον Πούτιν να είναι ο διάβολος και τους Ρώσους να είναι ηλίθιοι ή δουλοπάροικοι, που ήταν η κυρίαρχη άποψη στη Δύση. Είχα διαβάσει το «Ρωσία, η επιστροφή της ισχύος», ένα εξαιρετικό βιβλίο ενός άγνωστου Γάλλου, του David Teurtrie, που εκδόθηκε λίγο πριν την είσοδο των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Σε αυτό, περιγράφει την επανεκκίνηση της ρωσικής οικονομίας, της γεωργίας και των εξαγωγών πυρηνικών σταθμών. Εξηγεί ότι από το 2014 η Ρωσία προετοιμαζόταν να αποσυνδεθεί από το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Είχα επίσης τους συνήθεις δείκτες μου, που δείχνουν περισσότερο την κοινωνική σταθερότητα παρά την οικονομική. Συνέχισα να παρακολουθώ το ποσοστό παιδικής θνησιμότητας, τον στατιστικό δείκτη που χρησιμοποιώ περισσότερο. Τα παιδιά κάτω του ενός έτους είναι τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας και οι πιθανότητες επιβίωσής τους είναι ο πιο ευαίσθητος δείκτης κοινωνικής συνοχής και αποτελεσματικότητας. Τα τελευταία 20 χρόνια, το ποσοστό παιδικής θνησιμότητας στη Ρωσία έχει μειωθεί με ταχείς ρυθμούς, παρόλο που η συνολική θνησιμότητα στη Ρωσία, ιδίως των ανδρών, δεν είναι ικανοποιητική. Για αρκετά χρόνια, το ποσοστό παιδικής θνησιμότητας στη Ρωσία είχε πέσει κάτω από το αντίστοιχο των ΗΠΑ.
Το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας στις ΗΠΑ είναι ένας από τους δείκτες που μας δείχνουν ότι η Αμερική δεν τα πάει καλά. Δυστυχώς, φαίνεται ότι το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας στη Γαλλία, το οποίο αυξάνεται, είναι σε διαδικασία να ξεπεράσει αυτό της Ρωσίας. Είναι οδυνηρό για μένα, ως Γάλλο, αλλά ως ιστορικός πρέπει να είμαι σε θέση να βλέπω και να αναλύω πράγματα που δεν μου αρέσουν. Η ιστορία που ξετυλίγεται δεν είναι εκεί για να με ευχαριστήσει. Είναι εκεί για να μελετηθεί.
Η ικανοποιητική οικονομική εξέλιξη και η κοινωνική σταθεροποίηση της Ρωσίας. Υπήρξε επίσης η ραγδαία πτώση του ποσοστού αυτοκτονιών και του ποσοστού ανθρωποκτονιών κατά την περίοδο 2000-2020. Είχα όλους αυτούς τους δείκτες και είχα επίσης τη γνώση μου για το κοινοτικό οικογενειακό υπόβαθρο της Ρωσίας, αγροτικής προέλευσης, το οποίο δεν υπάρχει πλέον ορατά, αλλά συνεχίζει να διαμορφώνει την κοινωνία. Φυσικά, η ρωσική αγροτική οικογένεια του 19ου αιώνα δεν υπάρχει πια. Αλλά οι αξίες της επιβιώνουν στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ατόμων. Στη Ρωσία, εξακολουθούν να υπάρχουν αξίες όπως η εξουσία, η ισότητα και η κοινότητα, που εξασφαλίζουν ένα ιδιαίτερο είδος κοινωνικής συνοχής.
Αυτή είναι μια υπόθεση που μπορεί να είναι δύσκολο να αποδεχθούν οι σύγχρονοι άνδρες και γυναίκες που έχουν ενσωματωθεί στην αστική ζωή. Μόλις έφτασα στη Μόσχα, την οποία ανακαλύπτω εκ νέου το 2025, μεταμορφωμένη από το τελευταίο μου ταξίδι εκεί το 1993. Η Μόσχα είναι μια τεράστια, σύγχρονη πόλη. Πώς μπορώ να φανταστώ, σε ένα τέτοιο υλικό και κοινωνικό πλαίσιο, την επιμονή των κοινοτικών αξιών που προέρχονται από τον 19ο αιώνα; Αλλά το κάνω όπως το κάνω και αλλού. Είναι μια εμπειρία που είχα, για παράδειγμα, στην Ιαπωνία. Και το Τόκιο είναι μια τεράστια πόλη, με 40 εκατομμύρια κατοίκους, διπλάσια από τη Μόσχα. Αλλά είναι εύκολο να δει κανείς και να αποδεχτεί την ιδέα ότι ένα ιαπωνικό σύστημα αξιών, κληρονομιά μιας αρχαίας οικογενειακής δομής, έχει διασωθεί εκεί. Το ίδιο αισθάνομαι και για τη Ρωσία, με τη διαφορά ότι η αυταρχική και ισότιμη ρωσική κοινοτική οικογένεια δεν ήταν η αυταρχική και ανισότιμη ιαπωνική οικογένεια.
Οικονομία, δημογραφία, ανθρωπολογία της οικογένειας: το 2022 δεν είχα την παραμικρή αμφιβολία για τη σταθερότητα της Ρωσίας. Έτσι, από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, παρακολουθώ με ένα μείγμα διασκέδασης και θλίψης τους Γάλλους δημοσιογράφους, πολιτικούς και πολιτικούς επιστήμονες να προβάλλουν τις υποθέσεις τους για την ευπάθεια της Ρωσίας, για την επικείμενη κατάρρευση της οικονομίας της, του καθεστώτος της κ.λπ.
Αυτοκαταστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών
Ντρέπομαι λίγο να το πω εδώ στη Μόσχα, αλλά πρέπει να παραδεχτώ ότι η Ρωσία δεν είναι το σημαντικό θέμα για μένα. Δεν λέω ότι η Ρωσία δεν είναι ενδιαφέρουσα, λέω ότι δεν βρίσκεται στο επίκεντρο της σκέψης μου. Ο πυρήνας της σκέψης μου αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίου μου, La Défaite de l’Occident (Η ήττα της Δύσης). Δεν είναι η νίκη της Ρωσίας, αλλά η ήττα της Δύσης που μελετώ. Πιστεύω ότι η Δύση αυτοκαταστρέφεται.
Για να προωθήσω και να αποδείξω αυτή την υπόθεση, είχα επίσης μια σειρά από δείκτες. Θα περιοριστώ εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είχα ασχοληθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα με την εξέλιξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Γνώριζα για την καταστροφή της αμερικανικής βιομηχανικής βάσης, ιδίως από την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001. Γνώριζα πόσο δύσκολο θα ήταν για τις Ηνωμένες Πολιτείες να παράγουν αρκετά όπλα για να τροφοδοτήσουν τον πόλεμο.
Κατάφερα να υπολογίσω τον αριθμό των μηχανικών -ανθρώπων που ασχολούνται με την κατασκευή πραγματικών αντικειμένων- στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία. Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η Ρωσία, με πληθυσμό δυόμισι φορές μικρότερο από αυτόν των Ηνωμένων Πολιτειών, ήταν σε θέση να παράγει περισσότερους μηχανικούς. Πολύ απλά επειδή μόνο το 7% των Αμερικανών φοιτητών σπουδάζουν μηχανική, ενώ το ποσοστό αυτό στη Ρωσία είναι κοντά στο 25%. Φυσικά, ο αριθμός των μηχανικών πρέπει να θεωρηθεί ως γενικός δείκτης, ο οποίος αναφέρεται σε μεγαλύτερο βάθος στους τεχνικούς, τους ειδικευμένους εργάτες και τη γενική βιομηχανική ικανότητα.
Είχα και άλλους μακροπρόθεσμους δείκτες για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είχα ασχοληθεί για δεκαετίες με τη μείωση του επιπέδου της εκπαίδευσης, με τη μείωση της ποιότητας και της ποσότητας της αμερικανικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μια μείωση που ξεκίνησε ήδη από το 1965. Η μείωση του πνευματικού δυναμικού της Αμερικής έχει μακρά ιστορία. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι αυτή η μείωση έρχεται μετά από μια άνοδο που διήρκεσε δυόμισι αιώνες. Η Αμερική ήταν μια τεράστια ιστορική επιτυχία πριν βυθιστεί στην τρέχουσα αποτυχία της. Η ιστορική επιτυχία των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ένα παράδειγμα, μεταξύ άλλων, αλλά το πιο μαζικό, της ιστορικής επιτυχίας του προτεσταντικού κόσμου. Η προτεσταντική θρησκεία βρισκόταν στο επίκεντρο της αμερικανικής κουλτούρας, όπως και της βρετανικής, της σκανδιναβικής και της γερμανικής κουλτούρας, δεδομένου ότι τα δύο τρίτα της Γερμανίας ήταν προτεσταντικά.
Ο προτεσταντισμός απαιτούσε όλοι οι πιστοί να έχουν πρόσβαση στις Αγίες Γραφές. Απαιτούσε οι άνθρωποι να ξέρουν να διαβάζουν. Έτσι, ο Προτεσταντισμός ήταν πολύ υπέρ της εκπαίδευσης παντού. Γύρω στο 1900, ο χάρτης των χωρών όπου όλοι μπορούσαν να διαβάσουν ήταν αυτός του Προτεσταντισμού. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, επιπλέον, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο πολέμων, κάτι που δεν συνέβη στις προτεσταντικές χώρες της Ευρώπης.
Η εκπαιδευτική κατάρρευση των Ηνωμένων Πολιτειών συνδέεται πολύ προφανώς με τη θρησκευτική κατάρρευση. Γνωρίζω ότι σήμερα γίνεται πολύς λόγος για τους ενθουσιώδεις ευαγγελιστές που περιβάλλουν τον Τραμπ. Αλλά για μένα, όλα αυτά δεν είναι πραγματική θρησκεία. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι αληθινός Προτεσταντισμός. Ο Θεός των Αμερικανών ευαγγελιστών είναι ένας καλός τύπος που μοιράζει οικονομικά δώρα, δεν είναι πλέον ο αυστηρός Καλβινιστής Θεός που απαιτεί υψηλό επίπεδο ηθικής, ενθαρρύνει την ισχυρή εργασιακή ηθική και προάγει την κοινωνική πειθαρχία.
Η κοινωνική πειθαρχία στις Ηνωμένες Πολιτείες όφειλε πολλά στην προτεσταντική ηθική πειθαρχία. Αυτό ίσχυε ακόμη και στον εικοστό αιώνα, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν πλέον μια ομοιογενής προτεσταντική χώρα, με καθολικούς και εβραίους μετανάστες, και στη συνέχεια μετανάστες από την Ασία. Τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία του 1970, ο ηγετικός πυρήνας της Αμερικής και της αμερικανικής κουλτούρας παρέμεινε προτεσταντικός. Οι WASPs, ή Λευκοί Αγγλοσαξονικοί Προτεστάντες, ήταν τότε συχνά αντικείμενο χλευασμού για τα ελαττώματά τους, αλλά αντιπροσώπευαν μια κεντρική κουλτούρα και έλεγχαν το αμερικανικό σύστημα.
Ενεργά κράτη, ζόμπι και το μηδέν της θρησκείας
Χρησιμοποιώ μια συγκεκριμένη εννοιολόγηση για να αναλύσω τη θρησκευτική παρακμή, όχι μόνο σε αυτό το βιβλίο, αλλά σε όλα τα πρόσφατα βιβλία μου. Πρόκειται για μια ανάλυση σε τρία στάδια της εξαφάνισης της θρησκείας.
*Πρώτον, διακρίνω ένα ενεργό στάδιο της θρησκείας, στο οποίο οι άνθρωποι πιστεύουν και ασκούν τη θρησκεία τους.
*Στη συνέχεια, υπάρχει αυτό που ονομάζω ζόμπι στάδιο της θρησκείας, στο οποίο οι άνθρωποι δεν είναι πλέον πιστοί και εκκλησιαζόμενοι, αλλά διατηρούν στις κοινωνικές τους συνήθειες αξίες που κληρονόμησαν από την προηγούμενη ενεργή θρησκεία. Θα αναφερόμουν, για παράδειγμα, στον γαλλικό ρεπουμπλικανισμό, ο οποίος διαδέχθηκε την Καθολική Εκκλησία στη λεκάνη του Παρισιού, ως μια ζόμπι πολιτειακή θρησκεία.
*Στη συνέχεια, έρχεται ένα τρίτο στάδιο, το οποίο βιώνουμε σήμερα στη Δύση, το οποίο ονομάζω στάδιο μηδέν της θρησκείας, στο οποίο οι κοινωνικές συνήθειες που κληρονομήθηκαν από τη θρησκεία έχουν οι ίδιες εξαφανιστεί. Δίνω έναν χρονικό δείκτη για την επίτευξη αυτού του σταδίου μηδέν, αλλά δεν πρέπει να τον εκλάβετε με ηθικολογικό τρόπο. Πρόκειται για ένα τεχνικό εργαλείο που μου επιτρέπει να χρονολογήσω το φαινόμενο στο 2013, 2014 ή 2015.
Χρησιμοποιώ οποιονδήποτε νόμο που θεσπίζει το γάμο για όλους, δηλαδή το γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, για να χρονολογήσω την έναρξη του σταδίου μηδέν. Αυτό είναι ένας δείκτης του γεγονότος ότι δεν έχει απομείνει τίποτα από τις θρησκευτικές συνήθειες του παρελθόντος. Ο πολιτικός γάμος αναπαρήγαγε τον θρησκευτικό γάμο. Ο γάμος για όλους είναι μεταθρησκευτικός. Επαναλαμβάνω, δεν είπα ότι είναι λάθος. Δεν κάνω ηθικολογίες εδώ. Λέω ότι αυτό είναι που μας επιτρέπει να θεωρήσουμε ότι έχουμε φτάσει στο στάδιο μηδέν της θρησκείας.
Η άνοδος από την βιομηχανική παρακμή στην εκπαιδευτική παρακμή και στη θρησκευτική παρακμή, για να καταλήξουμε τελικά στη διάγνωση ενός μηδενικού σταδίου θρησκείας, μας επιτρέπει να επιβεβαιώσουμε ότι η πτώση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν είναι ένα βραχυπρόθεσμο, αναστρέψιμο φαινόμενο. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα είναι αναστρέψιμη στα λίγα χρόνια αυτού του πολέμου στην Ουκρανία.
Μια αμερικανική ήττα
Ο πόλεμος συνεχίζεται και, ακόμη και αν ο στρατός που εκπροσωπεί τη Δύση είναι ουκρανικός, πρόκειται για μια αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών. Δεν θα μπορούσε να έχει λάβει χώρα χωρίς τον αμερικανικό εξοπλισμό. Δεν θα μπορούσε να έχει λάβει χώρα χωρίς τις αμερικανικές υπηρεσίες παρατήρησης και πληροφοριών. Γι’ αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό οι τελικές διαπραγματεύσεις να γίνουν μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών.
Θεωρώ παράξενο το γεγονός ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι εκπλήσσονται σήμερα που βλέπουν ότι έχουν μείνει εκτός των διαπραγματεύσεων. Η έκπληξή τους με εκπλήσσει. Από την αρχή της σύγκρουσης, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι συμπεριφέρθηκαν σαν υπήκοοι των Ηνωμένων Πολιτειών. Συμμετείχαν στις κυρώσεις, προμήθευσαν όπλα και εξοπλισμό, αλλά δεν ηγήθηκαν του πολέμου. Γι’ αυτό οι Ευρωπαίοι δεν έχουν μια σωστή ή ρεαλιστική εικόνα του πολέμου.
Αυτή είναι η κατάσταση. Η Δύση έχει ηττηθεί βιομηχανικά. Οικονομικά. Το να προβλέψει κανείς αυτή την ήττα δεν ήταν μεγάλο πνευματικό κατόρθωμα.
Αυτό με φέρνει σε αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο και που είναι το πιο δύσκολο για έναν μελλοντολόγο: την ανάλυση και την κατανόηση των τρεχόντων γεγονότων. Δίνω ομιλίες αρκετά τακτικά. Έχω δώσει ομιλίες στο Παρίσι. Έχω δώσει ομιλίες στη Γερμανία. Έχω δώσει ομιλίες στην Ιταλία. Πρόσφατα έδωσα μια ομιλία στη Βουδαπέστη. Αυτό που με εντυπωσιάζει είναι ότι σε κάθε νέα ομιλία, ενώ υπάρχει πάντα μια σταθερή βάση, κοινή για όλους, υπάρχουν και νέα γεγονότα που πρέπει να προστεθούν και να κατανοηθούν. Ποτέ δεν ξέρουμε ποια είναι η πραγματική στάση του Τραμπ. Δεν ξέρουμε αν η επιθυμία του να τερματίσει τον πόλεμο είναι ειλικρινής. Υπάρχουν εκπληκτικές εκπλήξεις, όπως η ξαφνική δυσαρέσκειά του απέναντι στους ίδιους τους συμμάχους του, ή μάλλον τους υπηκόους του. Ήταν πολύ εκπληκτικό να βλέπεις τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών να κατηγορεί τους Ευρωπαίους και τους Ουκρανούς για τον πόλεμο και την ήττα. Σήμερα, πρέπει να ομολογήσω τον θαυμασμό μου για τον έλεγχο και την ψυχραιμία της ρωσικής κυβέρνησης, η οποία πρέπει (εξ όψεως) να παίρνει στα σοβαρά τον Τραμπ, η οποία πρέπει να αποδεχτεί την απεικόνιση του πολέμου από τον Τραμπ, επειδή οι διαπραγματεύσεις είναι απαραίτητες.
Ωστόσο, έχω παρατηρήσει ένα θετικό στοιχείο στον Τραμπ που παραμένει σταθερό από την αρχή: μιλάει με τη ρωσική κυβέρνηση, απομακρύνεται από τη δυτική στάση που δαιμονοποιεί τη Ρωσία. Είναι μια επιστροφή στην πραγματικότητα και, από μόνη της, κάτι θετικό, ακόμη και αν αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν οδηγήσουν σε κάποιο απτό αποτέλεσμα.
Η επανάσταση του Τραμπ
Θα ήθελα να προσπαθήσω να κατανοήσω την άμεση αιτία της επανάστασης του Τραμπ.
Κάθε επανάσταση έχει κυρίως ενδογενείς αιτίες· είναι πρωτίστως το αποτέλεσμα μιας δυναμικής και των αντιφάσεων που υπάρχουν στο εσωτερικό της εκάστοτε κοινωνίας. Ωστόσο, ένα στοιχείο που είναι εντυπωσιακό στην ιστορία είναι η συχνότητα με την οποία οι επαναστάσεις πυροδοτούνται από στρατιωτικές ήττες.
Της Ρωσικής Επανάστασης του 1905 προηγήθηκε η στρατιωτική ήττα από την Ιαπωνία. Της Ρωσικής Επανάστασης του 1917 προηγήθηκε η ήττα από τη Γερμανία. Της Γερμανικής Επανάστασης του 1918 προηγήθηκε επίσης μια ήττα.
Ακόμη και η Γαλλική Επανάσταση, που φαίνεται πιο ενδογενής, προηγήθηκε το 1763 η ήττα της Γαλλίας στον Επταετή Πόλεμο, μια μεγάλη ήττα, καθώς το Ancien Régime έχασε σχεδόν όλες τις αποικίες του. Η κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος προκλήθηκε επίσης από μια διπλή ήττα: στον αγώνα εξοπλισμών με τις Ηνωμένες Πολιτείες και από την απόσυρση από το Αφγανιστάν.
Πιστεύω ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από αυτή την έννοια της ήττας που οδηγεί σε επανάσταση για να κατανοήσουμε την επανάσταση του Τραμπ. Το τρέχον πείραμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και αν δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι θα είναι, είναι μια επανάσταση. Είναι επανάσταση με τη στενή έννοια του όρου; Είναι αντεπανάσταση; Σε κάθε περίπτωση, είναι ένα φαινόμενο εξαιρετικής βίας, βίας που στρέφεται, αφενός, κατά συμμάχων και υπηκόων, Ευρωπαίων και Ουκρανών, αλλά εκφράζεται και εσωτερικά, στην αμερικανική κοινωνία, μέσω του αγώνα κατά των πανεπιστημίων, κατά της θεωρίας του φύλου, κατά της επιστημονικής κουλτούρας, κατά της πολιτικής ένταξης των μαύρων στην αμερικανική μεσαία τάξη, κατά του ελεύθερου εμπορίου και κατά της μετανάστευσης.
Αυτή η επαναστατική βία συνδέεται, κατά τη γνώμη μου, με την ήττα. Διάφοροι άνθρωποι μου έχουν μιλήσει για συνομιλίες μεταξύ μελών της ομάδας του Τραμπ, και αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι η συνειδητοποίηση της ήττας. Άνθρωποι όπως ο J. D. Vance, ο αντιπρόεδρος, και πολλοί άλλοι, είναι άνθρωποι που έχουν καταλάβει ότι η Αμερική έχει χάσει αυτόν τον πόλεμο.
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν μια θεμελιωδώς οικονομική ήττα. Η πολιτική των κυρώσεων έδειξε ότι η οικονομική δύναμη της Δύσης δεν είναι παντοδύναμη. Οι Αμερικανοί συγκλονίστηκαν από την ευπάθεια της στρατιωτικής τους βιομηχανίας. Οι άνθρωποι στο Πεντάγωνο γνωρίζουν καλά ότι ένα από τα όρια της δράσης τους είναι η περιορισμένη ικανότητα του αμερικανικού στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος.

Γερβάσιος Καψάλας
Ο Γερβάσιος Καψάλας είναι οδοντίατρος. Οι πλούσιες πληροφορίες του για τις διεθνείς εξελίξεις, το εγχώριο πολιτικό τοπίο και τον εκκλησιαστικό χώρο επεξηγούνται από το ότι έχει γερό δόντι.
Sunday, June 01, 2025
Σχετικά με το Εβραικό ζήτημα Λ. Τροτσκυ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο Τρότσκυ αρνήθηκε την θέση του Προέδρου της Πρώτης Σοβιετικής Κυβέρνησης λόγω της Εβραϊκης καταγωγής του. Κατά την διάρκεια της ανόδου του ναζισμού στη Γερμανία πρώτος χαρακτήρισε την νέα φάση του Γερμανικού ιμπεριαλισμού και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου τοσο για τους Γερμανους εργάτες οσο για την ΕΣΣΔ.
Προπολεμικά σε αυτα τα μικρα κειμενακια -παρακατω- δειχνει καθαρα τι κίνδυνος ερχοταν για τους Εβραιους και εαν λυνοταν το Εβραϊκό ζήτημα εκ μέρους του ιμπεριαλισμου οτι θα αποτελουσε τεραστια παγιδα για τους ιδιους.
Ενω αφανίστηκε απ την Σοβιετική ιστορία εξ ολοκλήρου τοσο σαν συν-ηγετης της Οκτωβριανης Επαναστασης σαν ο Προεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης, πρώτος Υπουργος Εξωτερικών, και μετέπειτα Αρχηγός του Κόκκινου Στρατού, πράκτορα του Γερμανικού ιμπεριαλισμού τον ανέβαζαν πράκτορα τον κατέβαζαν...
Η πλακα ειναι οτι υπο την ηγεσια του Σταλιν η ΕΣΣΔ βοηθησε στον διαμελισμο της αραβικής παλαιστινης (με το ψήφισμα στον ΟΗΕ) έδωσε οπλα σε Εβραιους να πραγματοποιήσουν εθνοκαθαρση σε Αραβες και αναγνωρισε επίσημα τη δημιουργία του Ισραηλινού κράτους (1948).
Ποτέ στην ιστορια του το εργατικό κίνημα της Ρωσιας δεν υποστήριξε τους Σιωνιστες. Ο Σταλιν πρωτοστάτησε πάλι, αφου έγινε ο "αριστερός Σιωνιστής " δεκαετίες πριν εμφανιστουν και επισημα στους κολπους των Παλαιστινίων οι εσωτερικές απειλές (Αραφατ, Αμπας κτλ). Οταν δεν του βγηκε του Σταλιν αρχισε επιθεση στους Εβραίους , θυμηθηκε ξανά τον Τροτσκυ και κυνηγησε τμήμα της ηγεσίας της Τσεχίας για τροτσκισμό , για Τιτοϊσμό και πάει λέγοντας....
Ο ιμπεριαλισμός οπως διατύπωσε ο Τροτσκυ χρησιμοποιησε τους Εβραιους και τους εδωσε 'ελευθερία' σε ενα μορφωμα στρατιωτικού τύπου γενικευμένης φυλακής ' ετσι και πάλι θα τους χρησιμοποιήσει για να αποφύγει την καταστροφή του.
Γι αυτο διατυπώνω τι ειχε γραψει ο Τροτσκυ , οχι μόνο απλά έχουν ιστορική σημασία αλλά για το τι μέλλει γεννέσθαι για τους Εβραιους στην Παλαιστίνη ...
---------------------------------------------------------
"Σχετικά με το Εβραικό ζήτημα" του Λέων Τρότσκι
Υπάρχουν τέσσερις δηλώσεις του Εβραϊκής καταγωγής,μεγάλου Ρώσου επαναστάτη και πρωτεργάτη της Οχτωβριανής επανάστασης μαζί με τον Λένιν,και ιδρυτή του Κόκκινου στρατού Λέοντα Τρότσκι. Η πρώτη δόθηκε σε ανταποκριτές του εβραικού τύπου κατά την άφιξη του στο Μεξικό. Η δεύτερη είναι ένα απόσπασμα απο ένα άρθρο του με θέμα "Θερμιδόρ και Αντισημιτισμός" του 1937. Η τρίτη είναι μιά επιστολή του προς τους Εβραίους που απειλούνταν απο το αυξανόμενο κύμα αντισημιτισμού και φασισμού στις ΗΠΑ καλώντας τους να υποστηρίξουν τον επαναστατικό αγώνα της Τετάρτης Διεθνούς ως τον μόνο δρόμο για την σωτηρία τους και η τέταρτη προέρχεται απο τα αρχεία του ιδίου.
Ι) Πρίν προσπαθήσω να απαντήσω στις ερωτήσεις σας, θα πρέπει να σας πω ότι δυστυχώς δεν είχα την ευκαιρία να μάθω την Εβραϊκή γλώσσα η οποία επιπλέον αναπτύχθηκε τότε που εγώ είχα γίνει ενήλικας και η επαναστατική μορφή είχε σχεδόν πάρει την τελική της μορφή.
Κατά την διάρκεια της νεότητας μου έτεινα μάλλον προς την πρόγνωση ότι οι Εβραίοι διαφορετικών χωρών θα αφομοιώνονταν και ότι το εβραϊκό ζήτημα θα εξαφανιζόταν έτσι αυτόματα. Η ιστορική εξέλιξη του τελευταίου τετάρτου του αιώνα δεν έχει επιβεβαιώσει αυτήν την προοπτική. Ο παρακμάζων καπιταλισμός έχει παντού μετατραπεί σε έναν οξύ εθνικισμό , ένα μέρος του οποίου είναι ο αντισημιτισμός. Το εβραίκό ζήτημα έχει εμφανιστεί εντονότερα στην πιο ανεπτυγμένη χώρα της Ευρώπης, την Γερμανία.
Απο την άλλη πλευρά, οι Εβραίοι διαφόρων χωρών δημιούργησαν τον τύπο τους και ανέπτυξαν την γλώσσα Γίντις ώς μέσο προσαρμοσμένο στον σύγχρονο πολιτισμό, και άρα το έθνος θα διατηρηθεί για μια ολόκληρη εποχή. Τώρα το έθνος δεν μπορεί κανονικά να υπάρχει χωρίς κοινό έδαφος. ΟΣιωνισμός πηγάζει ακριβώς απο αυτήν την ιδέα. Αλλα τα γεγονότα κάθε μέρας μας δείχνουν ότι ο Σιωνισμός είναι ανίκανος να λύσει το εβραίκό ζήτημα. Η σύγκρουση μεταξύ Εβραίων και Αράβων στην Παλαιστίνη αποκτά έναν όλο και πιό τραγικό χαρακτήρα. Δεν πιστεύω καθόλου ότι το εβραίκό ζήτημα μπορεί να λυθεί στα πλαίσια του σάπιου καπιταλισμού και υπό τον έλεγχο του βρετανικού ιμπεριαλισμού.
Και πως, με ρωτάτε μπορεί ο σοσιαλισμός να λύσει αυτό το ζήτημα; Σε αυτό το σημείο μπορώ μόνο να προτείνω υποθέσεις. Μόλις ο Σοσιαλισμός γίνει κύριος του πλανήτη μας ή τουλάχιστον των πιο σημαντικών τμημάτων του θα έχει αφάνταστους πόρους σε όλους τους τομείς. Η ανθρώπινη ιστορία έχει γίνει μάρτυρας της εποχής των μεγάλων μεταναστεύσεων με βάση την βαρβαρότητα. Ο Σοσιαλισμός θα ανοίξει την πιθανοτητα μεγάλων μεταναστεύσεων με βάση τον πολιτισμό και την πιο ανεπτυγμένη τεχνική. Είναι αυτονόητο ότι αυτό που πρέπει εδώ να γίνει ΔΕΝ είναι υποχρεωτικές μετακινήσεις δηλαδή η δημιουργία νέων γκέτο για ορισμένες εθνότητες αλλά μετακινήσεις που συναινούν ελεύθερα ή μάλλον απαιτούνται απο ορισμένες εθνότητες ή τμήματα εθνοτήτων. Οι διασκορπισμένοι Εβραίοι που θα ήθελαν να επανενωθούν στην ίδια κοινότητα θα βρούν μια εκτεταμένη θέση κάτω απο τον ήλιο. Η ίδια δυνατότητα θα ανοίξει και για τους Άραβες και για όλα τα άλλα διασκορπισμένα έθνη. Η εθνική τοπογραφία θα γίνει μέρος μιας σχεδιασμένης οικονομίας. Αυτή είναι η μεγάλη ιστορική προοπτική που οραματίζομαι. Το να εργαζόμαστε για τον διεθνή Σοσιαλισμό σημαίνει επίσης να εργαζόμαστε για την επίλυση του εβραίκού ζητήματος.
Με ρωτάτε αν το εβραίκό ζήτημα εξακολουθεί να υπάρχει στην ΕΣΣΔ . Ναι υπάρχει όπως ακριβώς υπάρχουν το ουκρανικό το γεωργιανό ακόμη και το ρωσικό ζήτημα. Η παντοδύναμη γραφειοκρατία καταπνίγει την ανάπτυξη του εθνικού πολιτισμού, όπως ακριβώς κάνει με ολόκληρο τον πολιτισμό. Ακόμα χειρότερα η χώρα της μεγάλης προλεταριακής επανάστασης περνάει τώρα μια περίοδο βαθειάς αντίδρασης. Αν το επαναστατικό κύμα αναζωπύρωσε τα καλύτερα συναισθήματα ανθρώπινης αλλυλεγγύης, η θερμιδωριανή αντίδραση έχει αναστατώσει όλα όσα είναι χαμηλά σκοτεινά και οπισθοδρομικά σε αυτό το συσσωμάτωμα των των 170 εκκατομυρίων ανθρώπων. Για να ενισχύση την κυριαρχία της η γραφειοκρατία δεν διστάζει καν να καταφύγει με έναν ελάχιστα καμουφλαρισμένο τρόπο, σε σωβινιστικές τάσεις, πάνω απ΄ όλα σε αντισημιτικές. Η τελευταία δίκη της Μόσχας για παράδειγμα σκηνοθετήθηκε με τον κρυφό σκοπό να παρουσιάσει τους διεθνιστές ως άπιστους και άνομους Εβραίους που είναι ικανοί να πουλήσουν τους εαυτούς τους στην γερμανική Γκεστάπο.
Απο το 1926 η αντισημιτική δημαγωγία καλά καμουφλαρισμένη, απρόσβλητη, συμβαδίζει με συμβολικές δίκες εναντίων δηλωμένων πογκρομιστών. Με ρωτάτε άν η παλιά εβραική μικροαστική τάξη στην ΕΣΣΔ μπορεί να αφομοιωθεί κοινωνικά απο το νέο σοβιετικό περιβάλλον. Σαφή απάντησ δεν μπορώ να σας δώσω. Τα κοινωνικά και εθνικά στατιστικα στοιχεία σδτην ΕΣΣΔ είναι εξαιρετικά προκατειλημμένα. Δεν χρησιμεύουν για να παρουσιάσουν την αλήθεια, αλλά πάνω απ΄ όλα για να δοξάσουν τους ηγέτες, τους αρχηγούς, τους δημιουργούς της ευτυχίας. Ένα σημαντικό μέρος της εβραίκής μικροαστικής τάξης έχει απορροφηθεί απο τους τρομερούς μηχανισμούς του κράτους, της βιομηχανίας, του εμπορίου, των συνεταιρισμών κ.λ.π, πάνω απ΄ όλα στα κατώτερα και μεσαία στρώματα τους. Αυτό το γεγονός δημιουργεί μια αντισημιτική κατάσταση συναισθημάτων και οι ηγέτες την χειραγωγούν με επιδεξιότητα για να διοχετεύσουν και να κατευθύνουν ειδικά εναντίων των Εβραίων την υπάρχουσα δυσαρέσκεια κατά της γραφειοκρατίας.
Σχετικά με το Μπιρομπιτζάν (πόλη στην Ρωσία και το διοικητικό κέντρο της Εβραϊκής Αυτόνομης Περιφέρειας , που βρίσκεται στον Υπερσιβηρικό Σιδηρόδρομο , κοντά στα σύνορα Κίνας-Ρωσίας) δεν μπορώ να σας δώσω τίποτα περισσότερο απο τις προσωπικές μου αξιολογήσεις. Δεν είμαι εξοικειωμένος με αυτήν την περιοχή και ακόμη λιγότερο με τις συνθήκες υπό τις οποίες Εβραίοι έχουν εγκατασταθεί εκεί. Η ΕΣΣΔ απο μόνη της θα ήταν ακόμα πολύ φτωχή για να λύσει το δικό της εβραίκό ζήτημα, ακόμη και υπό ένα καθεστώς πολύ πιο σοσιαλιστικό απο το σημερινό. Το εβραίκό ζήτημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πλήρη χειραφέτηση της ανθρωπότητας. Όλα τα άλλα που γίνονται σε αυτόν τον τομέα μπορούν να είναι ΜΟΝΟ ΕΝΑ καταπραύντικό και συχνά ένα δίκοπο μαχαίρι όπως δείχνει το παράδειγμα της Παλαιστίνης
(18 Ιανουαρίου του 1937)
ΙΙ) Μερικοί "ειδήμονες" με έχουν κατηγορήσει ότι <<ξαφνικά>> έθεσα το "εβραίκό ζήτημα" και ότι σκόπευα να δημιουργήσω κάποιο είδους γκέτο για τους Εβραίους. Μπορώ μόνο να σηκώσω τους ώμους μου απο οίκτο. Έχω ζήσει όλη μου την ζωή έξω απο τους εβραίκούς κύκλους. Πάντα εργαζόμουν στο ρώσικο εργατικό κίνημα. Η μητρική μου γλώσσα είναι τα ρωσικά. Δυχτυχώς δεν έχω μάθει καν να διαβάζω εβραίκά. Επομένως το εβραϊκό ζήτημα δεν έχει βρεθεί ποτέ στο επίκεντρο της προσοχής μου. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχω το δικαίωμα να το αγνοώ που υπάρχει και απαιτεί και λύση. Οι "φίλοι της ΕΣΣΔ" είναι ικανοποιημένοι με την δημιουργία του Μπιρομπιτζάν. Δεν θα σταματήσω να εξετάζω αν χτίστηκε σε γερά θεμέλια και τι είδους καθεστώς υπήρχε και υπάρχει εκεί(Το Μπιρομπιτζάν δεν μπορεί παρά να αντικατοπτρίζει όλα τα ελαττώματα του γραφειοκρατικού δεσποτισμού). Αλλά ολύτε ένα προοδευτικό άτομο δεν θα αντιταχθεί στον ορισμό απο την ΕΣΣΔ μιας ειδικής περιοχήςγια εκείνους τους πολίτες της που αισθάνονται ότι είναι εβραίοι, που χρησιμοποιούν και την εβραϊκή γλώσσα και που επιθυμούν να ζούν ως συμπαγή μάζα.
Είναι ή δεν είναι γκέτο αυτό;
Κατά την περίοδοτης σοβιετικής δημοκρατίας, στην εθελοντική μετανάστευση δεν μπορούσε να γίνει λόγος για γκέτο. Αλλά το εβραϊκό ζήτημα και ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο γίνονταν οι οικισμοίτων Εβραίων αποκτά μια διεθνή διάσταση. Δεν έχουμε δίκιο όταν λέμε ότι μια παγκόσμια σοσιαλιστική ομοσπονδίαθα πρέπει να καταστήσει δυνατή την δημιουργία μιάς περιοχής τύπου Μπιρομπιτζάν για τους Εβραίους που επιθυμούν να έχουν την δική τους αυτόνομη δημοκρατία ώς αρένα του δικού τους πολιτισμού;
Μπορεί να υποτεθεί ότι μια σοσιαλιστική δημοκρατία δεν θα καταφύγει στην υποχρεωτική αφομοίωση. Είναι πολυ πιθανό μέσα σε δύο ή τρείς γενιές τα όρια μιας ανεξάρτητης εβραϊκής δημοκρατίας, όπως και πολλών άλλων εθνικών περιοχών , να σβηστούν. οΙ απόγονοι μας θα ξέρουν καλύτερα απο εμάς τι να κάνουν. Έχω κατά νού μια μεταβατική ιστορική περίοδο, κατά την οποία το "εβραϊκό ζήτημα" ως τέτοιο είναι ακόμα οξύ και απαιτεί επαρκή μέτρα απο μια παγκόσμια ομοσπονδία εργατικών κρατών.
Οί ίδιες ακριβώς μέθοδοι επίλυσης του εβραϊκού ζητήματος, οι οποίες υπο τον παρακμάζοντα καπιταλισμό θα έχουν ουτοπικό και αντιδραστικό χαρακτήρα(Σιωνισμός), υπο το καθεστώς μιας σοσιαλιστικής ομοσπονδίας θα αποκτήσουν πραγματικό και σωτήριο νόημα. Πως θα μπορούσε οποιοσδήποτε μαρξιστής ή έστω συνεπής δημοκράτης να αντιταχθεί σε αυτό;
(1937)
ΙΙΙ) Αγαπητέ φίλε: Ο πατήρ Τσαρλς Κόγκλιν(Kαθολικός Ιερέας με το παρατσούκλι «Ο Ιερέας του Ραδιοφώνου» και θεωρούμενος κορυφαίος δημαγωγός , ήταν ένας από τους πρώτους πολιτικούς ηγέτες που χρησιμοποίησαν το ραδιόφωνο για να προσεγγίσουν ένα μαζικό κοινό. Αφού εξαπέλυσε επιθέσεις εναντίον Εβραίων τραπεζιτών, ο Κάφλιν άρχισε να χρησιμοποιεί το ραδιοφωνικό του πρόγραμμα Golden Hour για να μεταδίδει αντισημιτικά σχόλια. Στα τέλη της δεκαετίας του 1930, υποστήριξε ορισμένες από τις πολιτικές της ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας» .) ο οποίος προφανώς προσπαθεί να αποδείξει οτι η απόλυτη ιδεαλιστική ηθική δεν εμποδίζει τον άνθρωπο να είναι ο μεγαλύτερος απατεώνας, δήλωσε στο ραδιόφωνο οτι στο παρελθόν έλαβα τεράστια χρηματικά ποσά για την επανάσταση απο την εβραϊκή αστική τάξη στις Ηνωμένες πολιτείες. Έχωήδη απαντήσει στον τύπο ότι αυτό είναι ψευδές. Δεν έλαβα χρήματα , όχι φυσικά επειδή θα αρνιόμουν την οικονομική υποστήριξη για την επανάσταση, αλλά επειδή η εβραϊκή αστική τάξη δεν προσέφερε αυτήν την υποστήριξη.
Η εβραϊκή αστική τάξη παραμένει πιστή στην αρχή: Να μην δίνει, ακόμη και τώρα που αφορά το κεφάλι της.
Πνιγμένος στις δικές του αντιφάσεις, ο καπιταλισμός εξαπολύει λυσσαλέα χτυπήματα εναντίων των Εβραίων, επιπλέον ένα μέρος αυτών των χτυπημάτων πέφτει πάνω στην εβραϊκή αστική τάξηπαρά τις προηγούμενες "υπηρεσίες της"για τον καπιταλισμό. Τα μέτρα φιλανθρωπικής φύσης γίνονται όλο και λιγότερο αποτελεσματικά σε σύγκρισημε τη γιγαντιαία διάσταση του κακού που επιβαρύνει τον εβραϊκό λαό.
Τώρα είναι η σειρά της Γαλλίας. Η νίκη του φασισμού σε αυτή τη χώρα θα σήμαινε μια τεράστια ενίσχυση της αντίδρασης και μια τερατώδη αύξηση του βίαιου αντισημιτισμού σε όλο τον κόσμο και πάνω απο όλα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αριθμός των χωρών που εκδιώκουν τους εβραίους αυξάνεται ασταμάτητα. Ο αριθμός των χωρών που μπορούν να τους δεχτούν μειώνεται . Ταυτόχρονα η όξυνση του αγώνα εντείνεται. Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς χωρίς δυσκολία, τι περιμένει τους Εβραίους με το απλό ξέσπασμα του μελλοντικού παγκοσμίου πολέμου. Αλλά ακόμη και χωρίς πόλεμο, η επόμενη εξέλιξη της παγκόσμιας αντίδρασης σηματοδοτείμε βεβαιότητα τη φυσική εξόντωση των Εβραίων.
Η Παλαιστίνη μοιάζει με τραγική οφθαλμαπάτη , το Μπιρο-Μπιτζάν μια γραφειοκρατική φάρσα. Το Κρεμλίνο αρνείται να δεχτεί πρόσφυγες. Τα "αντιφασιστικά" συνέδρια ηλικιωμένων γυναικών και νεαρών καριεριστών δεν έχουν την παραμικρή σημασία. Τώρα περισσότερο απο ποτέ , η μοίρα του εβραϊκού λαού -όχι μόνο η πολιτική αλλά και η φυσική- είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον απελευθερωτικό αγώνα του διεθνούς προλεταριάτου. Μόνο η τολμηρή κινητοποίηση των εργατών ενάντια στην αντίδραση, η δημιουργία εργατικής πολιτοφυλακής , η άμεση φυσική αντίσταση στις φασιστικές συμμορίες, η αυξανόμενη αυτοπεποίθηση, η δραστηριότητα και η τόλμη εκ μέρους όλων των καταπιεσμένων μπορούν να προκαλέσουν μια αλλαγή στον συσχετισμό δυνάμεων, να σταματήσουν το παγκόσμιο κύμα φασισμού και να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Η Τέταρτη Διεθνής ήταν η πρώτη που διακήρυξε τον κίνδυνο του φασισμού και υπέδειξε τον δρόμο της σωτηρίας. Η Τέταρτη Διεθνής καλεί τις εβραϊκές λαϊκές μάζες να μην αυταπατώνται, αλλά να αντιμετωπίσουν ανοιχτά την απειλητική πραγματικότητα. Η σωτηρία βρίσκεται μόνο στον επαναστατικό αγώνα. Oι νευρώνες του επαναστατικού αγώνα, όπως και του πολέμου είναι τα μέσα. Στα προοδευτικά και διορατικά στοιχεία του εβραϊκού λαού ανήκει η υποχρέωση να προστρέξουν σε βοήθειατης επαναστατικής πρωτοπορίας. Ο χρόνος πιέζει. Μιά μέρα ισοδυναμεί τώρα με έναν μήνα ή ακόμη και με έναν χρόνο. Αυτό που πρέπει να κάνεις , κάνε το γρήγορα!
(22 Δεκεμβρίου 1938)
ΙV) Η προσπάθεια επίλυσης του εβραϊκού ζητήματος μέσω της μετανάστευσης Εβραίων στην Παλαιστίνη μπορεί τώρα να θεωρηθεί ως ένας τραγικός εμπαιγμός του εβραϊκού λαού. Ενδιαφερόμενη να κερδίσει τη συμπάθεια των Αράβων , οι οποίοι είναι περισσότεροι απο τους Εβραίους , η βρετανική κυβέρνηση άλλαξε δραστικά την πολιτική της απέναντι στους Εβραίους και στην πραγματικότητα απαρνήθηκε την υποσχεσή της να τους βοηθήσει να βρούν το "δικό τους σπίτι" σε μια ξένη χώρα. Η μελλοντική εξέλιξη των στρατιωτικών γεγονότων μπορεί κάλλιστα να μετατρέψει την Παλαιστίνη σε μια αιματηρή παγίδα για αρκετές εκατοντάδες Εβραίους. Ποτέ δεν ήταν τόσο σαφές όσο σήμερα ότι η σωτηρία του εβραϊκού λαού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος.
(Ιούλιος 1940)
Van-Gelis
Subscribe to:
Comments (Atom)